लोकसेवा तयारी सामग्री (वस्तुगत प्रश्नोत्तर)

१. बागमती सरसफाइ महाअभियान कहिलेदेखि चार सयौँ हप्तामा प्रवेश गरेको छ ?
विक्रम संवत् २०७७ पुस २५ ।
– विसं २०७० जेठ ५ देखि सुरु भएको बागमती सफाइ अभियानक्रममा हालसम्म २० हजार मेट्रिकटनभन्दा बढी फोहोर नदीबाट झिकिएको छ ।
– काठमाडौँको गोकर्णदेखि चोभारसम्म नदीकिनारमा ढल बनाउने काम सम्पन्न गरेको कागमती नदी सभ्यता एकीकृत विकास समितिले जनाएको । यो अभियानमा काठमाडौँ महानगरले पनि हातेमालो गरिरहेको ।
– सुन्दरीजलदेखि गोकर्णसम्मको करिब सात किलोमिटर क्षेत्रमा कागमती नदीलाई पुरानै वहावक्षेत्रमा फर्काइएको । विसं २०२१ को नापी नक्साका आधारमा नदीलाई फर्काउँदा स्थानीय जग्गा धनीले एक हजार एक सय रोपनी जमिन पाए । अधिकार सम्पन्न बागमती सभ्यता एकीकृत विकास समिति र नेपाली सेनाबीच २०६६ पुस १९ मा बागमतीलाई पुरानै धारमा फर्काउनेबारे सम्झौता
भएको थियो ।

२. २०७६ सालको हरितारा चलचित्र पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ?
गीतकार सहदेव ढुड्ढाना ।
– (२०७५ सालको हरितारा चलचित्र पुरस्कार अभिनेताद्वय मदनदास श्रेष्ठ र कृष्ण मल्ललाई प्रदान गरएको थियो ।)

३. विश्व बैङ्कले विसं २०७७ पुस २१ गते सार्वजनिक गरेको प्रतिवेदनअनुसार आर्थिक वर्ष २०७७÷०७८ मा नेपालको आर्थिक वृद्धिदर कति हुने अनुमान छ ?
०.६ प्रतिशत ।
– आगामी आर्थिक वर्षमा भने नेपालको अर्थतन्त्रमा सुधार आई २.५ प्रतिशतसम्म पुग्न सक्ने प्रक्षेपण पनि सोही बैङ्कले गरेको ।
– प्रतिवेदनले दक्षिण एसियाली मुलुकमध्ये भारत र भुटानको वृद्धिदर क्रमशः ९.६ प्रतिशत र ०.७ प्रतिशतले नकारात्मक रहने उल्लेख गरेको । बड्ढलादेशको वृद्धिदर १.६ प्रतिशत र पाकिस्तानको ०.५ प्रतिशत रहने विश्व
बैङ्कको अनुमान रहेको ।
– सन् २०२१ मा समग्र दक्षिण एसियाली मुलुकको आर्थिक वृद्धिदर औसतमा ३.३ प्रतिशत पुग्न सक्ने
अनुमान बैङ्कको रहेको ।

४. सहकारी विभागले २०७७ पुस २० मा सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कअनुसार नेपालमा हाल सहकारीको सङ्ख्या कति छ ?
२९ हजार ८८६ ।

५. बिम्स्टेकको सचिवालय कहाँ छ ?
ढाका (बड्ढलादेश)

६. नेपालमा सबभन्दा पहिले स्थापना भएको संरक्षण क्षेत्र कुन हो ?
अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र ।

७. एसियाली विकास बैङ्क (एडीबी) ले नेपालका लागि कति वर्षे रणनीति (कन्ट्री पार्टनरसिप स्ट्राटेजी सीपीएस) सार्वजनिक गरेको छ ?
पाँचवर्षे ।
– एडीबीले नेपालसँगको सहकार्यमा सन् २०२० देखि २०२४ सम्मका लागि तयार गरेको रणनीतिले आगामी दिनमा नेपालको आर्थिक तथा सामाजिक विकासमा महŒवपूर्ण योगदान पुग्ने विश्वास एडीबीको रहेको ।
– खासगरी लगानी पूर्वाधार विकास, सुधारिएको सेवा र वातावरणीय दिगोपन गरी तीन क्षेत्रमा केन्द्रित सो रणनीतिले नेपालको उच्च आर्थिक वृद्धि, गरिबी निवारण, जीवनस्तर सुधारलगायतमा सहयोग पुग्ने
एडीबीले जनाएको ।
– सन् २०१९ अक्टोबर ११ मा बसेको बोर्ड बैठकले
सो रणनीति पारित गरेको ।

८. नेपालमको पहिलो महिला उपप्रधानमन्त्री को हुन् ?
शैलजा आचार्य ।

९. नेपोलियन बोनापार्टको पतनपछि कुन शान्ति सन्धिमा हस्ताक्षर भएको थियो ?
पेरिस सन्धि ।

१०. सिन्धुपाल्चोकको मेलम्ची नगरपालिका गुफाडाँडामा राष्ट्रिय जलवायु सम्मेलन कहिले सम्पन्न भएको हो ?
विसं २०७५ पुस १६ र १७ गते ।
– जलवायु अनुकूलन र यसबाट उत्पन्न असर न्यूनीकरणका लागि राष्ट्रिय जलवायु सम्मेलनले १० बुँदे गुफाडाँडा घोषणापत्र जारी गरेको ।
– जलवायु परिवर्तन तथा यसले पारेको असरबारे वैज्ञानिक खोज एवम् अनुसन्धानलाई प्रोत्साहन गर्दै जनचेतना अभिवृद्धिमा जोड दिने गुफाडाँडा घोषणापत्रमा उल्लेख छ । जलवायु परिवर्तन र यसको प्रभावबारे वैज्ञानिक तथ्य एवम् वास्तविकताको पहिचानका लागि हरेक गाउँपालिका र नगरपालिकामा जलवायु मापनकेन्द्र स्थापनाको पहल गर्ने गुफाडाँडा सम्मेलनले घोषणा गरेको थियो ।

११. पृथ्वीको ओजोन तह विनाश गर्ने मुख्य कार्बन कुन हो ?
क्लोरोफ्लोरो कार्बन ।

१२. सिद्धार्थ गौतम बुद्धको धर्मपत्नी को हुन् ?
यशोधरा ।
– यशोधराको जन्म रूपन्देही जिल्लाको पूर्वी क्षेत्रमा पर्ने कोलीय राज्यको देवदहमा अमृता र सुप्पबुद्धको कोखबाट जन्म भएको विश्वास छ ।
– सिद्धार्थ र यशोधराको कोखबाट एक छोरा राहुलको
जन्म भएको ।

१३. नेपालमा प्रिन्टिङ प्रेस (छपाई मेसिन) को सुरुवात कहिले भएको हो ?
विसं १९०८ ।
– यो प्रेस राणा प्रधानमन्त्री जड्ढबहादुरले बेलायतबाट ल्याएका । यसको शिरमा गिद्धको चित्र भएकाले यसलाई गिद्धे प्रेस भनेर चिनिने । यसैमा गोरखापत्र छापियो । गिद्धे प्रेसपछि दोस्रो प्रेसका रूपमा ‘मनोरञ्जन प्रेस’ को
स्थापना भएको ।

१४. विश्वको सबैभन्दा होचो उपत्यका कुन हो ?
अरूण उपत्यका (मकालु हिमालको काखमा अवस्थित) ।

१५. विश्वकै लामो दूरीको हवाई उडान गर्ने हवाई सेवा कुन हो ?
अस्ट्रेलियाको राष्ट्रिय ध्वजावाहक क्वान्टास ।
– (करिब १९ घण्टाको सिधा उडानपछि क्वान्टासको यात्रुवाहक विमान न्युयोर्कबाट अस्ट्रेलियाको सिड्नीमा सन् २०१९ अक्टोबर २० मा अवतरण गरेको ।)

१६. मार्टिन लुथर किङ्सको हत्या कहिले भएको थियो ?
सन् १९९८ अप्रिल ४ (जेम्स अर्ल रेद्वारा) ।

१७. विसं २०७३ पुसमा सार्वजनिक दिगो विकासका लागि प्रकृति संरक्षणको राष्ट्रिय रणनीति प्रारूपको अवधि कुन हो ?
विसं २०७२–२०८७ ।

१८. सरकार प्रमुखका रूपमा संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभालाई सम्बोधन गर्ने नेपालका प्रथम प्रधानमन्त्री को हुन् ?
बीपी कोइराला ।

१९. कुमारी हिमाल भनी माछापुच्छ«े हिमाललाई चिनिन्छ भने सेतो हिमाल भनी कुन हिमाललाई चिनिन्छ ?
धौलागिरि हिमाल ।

२०. आईयूसीएनद्वारा तयार पारिएको लोप हुन लागेका वन्यजन्तुहरूको सूचीलाई के भनी चिनिन्छ ?
रेड डाटा बुक ।

२१. चाँगुनारायणको मन्दिर कुन शैलीमा निर्मित मन्दिर हो ?
प्यागोडा ।

२२. झापाको काँकडभित्तादेखि कञ्चनपुरको गड्डाचौकीसम्म निर्माण गरिने विद्युतीय रेलमार्गको लम्बाइ कति छ ?
९४५ किलोमिटर ।

२३. मानवअधिकारको उल्लङ्घनबाट पीडित भएको व्यक्तिलाई कानुनबमोजिम क्षतिपूर्ति दिन कसले आदेश दिने व्यवस्था छ ?
राष्ट्रिय मानवअधिकार आयोग ।

२४. बाघको बच्चालाई डमरु भनिन्छ भने ऊँटको बच्चालाई के भनिन्छ ?
उल्लु ।

२५. रसुवाको गोसार्इंकुण्ड गाउँपालिका–२ टिमुरेमा सुख्खा बन्दरगाहको शिलान्यास कहिले गरिएको हो ?
विसं २०७६ मङ्सिर ४ ।
– साढे दुई वर्षमा निर्माण सम्पन्न गर्ने लक्ष्य रहेको सो सुख्खा बन्दरगाह निर्माणका लागि नेपाल र चीनबीच विसं २०७६ वैशाख २९ मा समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको ।

२६. नागढुड्ढा–नौबिसे सुरुङमार्गको शिलान्यास कहिले गरिएको हो ?
विसं २०७६ कात्तिक ४ ।
– जापानी कम्पनी हाज्मा–आन्दो जीभीले यो सुरुङ मार्ग निर्माण गर्ने भएको ।
– साढे तीन वर्षमा निर्माण सम्पन्न गर्ने योजना रहेको यो सुरुङ मार्गको निर्माण लागत करिब १५ अर्ब २५ करोड अनुमान ।
– सुरुङमार्गको लम्बाइ २.६८ किलोमिटर हुने ।
– सुरुङमार्ग निर्माणका लागि जापानी अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग
(जाइका) ले सन् २०१५ मा प्रारम्भिक अध्ययन गरी सन् २०१८ मा २.७ किलोमिटर लामो सुरुङको डीपीआर तयार गरेको । उक्त सुरुङमार्गसम्म पुग्ने धादिङ र काठमाडौँतर्फ करिब साढे दुई किलोमिटर पहुँच मार्ग, सातवटा पुल, ११ वटा कल्भर्ट एवम् दुईवटा फ्लाइओभर ब्रिज बनाइने भएको ।

२७. प्रमुख पर्यटकीय गन्तव्यहरू एवम् पर्यटनसम्बन्धी विविध क्रियाकलाप समेटी नेपाल पर्यटन बोर्डद्वारा सञ्चालनमा ल्याइएको मोबाइल एप कुन हो ?
वेलकम नेपाल (नयाँ वर्ष २०७४ को अवसर पारी सार्वजनिक गरिएको ।)

२८. पिस्कर काण्ड कहिले भएको थियो ?
विसं २०४० माघ १ ।

२९. महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा कुन प्रधामन्त्रीको पालामा शिक्षामन्त्री भएका थिए ?
डा. केआई सिंह ।

३०. ‘युनिटी जर्नल’ कुन सुरक्षा निकायद्वारा प्रकाशित जर्नल हो ?
नेपाली सेना ।
– सेनाद्वारा पहिलोपटक प्रकाशित युनिटी जर्नल सेना दिवस तथा महाशिवरात्रि पर्व (२०७६) मा विमोचन गरिएको ।
– बौद्धिक सहभागिता र सुरक्षा, अर्थ, जलवायु, परिवर्तन, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धजस्ता कुराको गहनतम अध्ययन र खोजका लागि युनिटी जर्नल महŒवपूर्ण हुने जनाइएको ।
प्रस्तुतकर्ता : टङ्क केसी