मुख्यमन्त्री बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ अभियान

धीरेन्द्रप्रसाद साह

राजविराज (जनकपुर), भदौ २० गते । प्रदेश २ मा सञ्चालित ‘मुख्यमन्त्री बेटी पढाऊ, बेटी बचाऊ अभियान’प्रति छात्राहरूको आकर्षण बढ्दै गएको छ । सो अभियान अहिले चौथो वर्षमा चलिरहेको छ । यो अभियानअन्तर्गत हालसम्म तीन हजार एक सय छात्रालाई साइकल वितरण तथा छ हजार छोरीको बीमा गरिएको छ ।
कुल ४५० जना छात्रा लोकसेवा तयारी कक्षामा सहभागी भएका छन् । अभियानका संयोजक प्रियङ्का यादवले प्रदेशका आठवटै जिल्लाका गरी माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई)मा सर्वोत्कृष्ट प्राप्ताङ्क हासिल गरेका २८ छात्रालाई छात्रवृत्ति प्रदान गरिएको र सामुदायिक विद्यालयमा १०१ वटा छात्रामैत्री शौचालय बनाइएको बताउनुभयो ।
कक्षा ८ का छात्रालाई साइकल वितरण, जन्मेको छोरीको निःशुल्क बीमा, सामुदायिक विद्यालयमा छात्रामैत्री शौचालय निर्माण, लोकसेवा तयारी कक्षा सञ्चालन, सन्देशमूलक होर्डिङ बोर्ड, एसईईमा उत्कृष्टलाई छात्रवृत्ति, सडक नाटकसम्मका कार्यक्रम यस अभियानअन्तर्गत सञ्चालन गरिएको छ ।
अभियानका कतिपय कार्यक्रममा थपघट गरिए पनि साइकल वितरण र छोरी बीमा कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिएको छ । साइकल वितरण कार्यले छात्रामा शिक्षाप्रतिको आकर्षण बढेको छ । छोरीलाई शैक्षिक, आर्थिक, सामाजिक रूपमा सशक्त बनाउने उद्देश्यका साथ प्रदेश सरकारले आर्थिक वर्ष २०७५/७६ देखि यो अभियान सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
यस अभियानमा छात्राहरूको आकर्षण बढे पनि लक्षित सबैसम्म अझै यो पुग्न सकेको छैन । अभियान चौथो वर्षमा प्रवेश गर्दा प्रदेशभरका सामुदायिक विद्यालयको कक्षा ८ मा अध्ययनरत सम्पूर्ण छात्रालाई साइकल वितरण गर्न सकिएको छैन ।
नेपाल शिक्षक सङ्घका केन्द्रीय उपमहासचिव परशुराम यादवले प्रदेशमा कक्षा (१–१२)सम्म कुल एक लाख ४२ हजार २२४ छात्रा अध्ययनरत रहेकोमा कक्षा ६–८ मा अध्ययनरत ३९३ विद्यालयका औसतमा ५० जनाका दरले १० हजार चार सय छात्राले साइकल पाउने पालोमा रहेको बताउनुभयो । कक्षा ८ मा साइकल नपाएका र हाल कक्षा ९ मा पुगेका छात्राहरूको सङ्ख्या पनि उल्लेख्य छन् । यस अभियानले छोरीहरूमा उत्साह बढेको दाबी गर्दै उहाँले भन्नुभयो, “साइकल वितरणले मात्र छोरीहरू शिक्षित र उनीहरूको उत्थान हुँदैन । उनीहरूलाई शैक्षिक सामग्री, थप निःशुल्क ट्युसन, आर्थिक रूपमा सबल, प्रविधिमैत्री बनाउनु आवश्यक छ ।”
अभियानको सुरुमा जन्मिएका छोरीलाई एक लाख रुपियाँको निःशुल्क बीमा गरिएको थियो । २०७६ फागुनदेखि रकम वृद्धि गरी बीमाका लागि तीन लाख रुपियाँ पु¥याइएको छ । अभियानका संयोजक यादवले भन्नुभयो, “बैङ्कसँगको सम्झौता म्याद सकिएका कारण गत वर्षदेखि बीमा कार्यक्रम प्रभावित भएको छ ।”
बीमाका लागि मुख्यमन्त्री कार्यालयले तीन÷तीन पटकसम्म टेन्डर गर्दा पनि बैङ्कहरूको उच्च प्रिमियमका कारण अहिलेसम्म सम्झौता नभएको जनाइएको छ । उहाँले बैङ्कसँग सम्झौता भएपछि बीमा कार्य रोकिएकोे मितियता जन्मिएका सम्पूर्ण छोरीको बीमा गरिने बताउनुभयो ।