कक्षाकोठामा प्रश्नोत्तर

पूर्वीय शिक्षण विधि गुरुको सेवा गर्दै आश्रममा बसेर विद्यार्थीले ज्ञान आर्जन गर्ने प्रकृतिको थियो । गुरुकुल पद्धतिले लामो समयसम्म ज्ञान हस्तान्तरणको क्रमलाई निरन्तरता दियो । गुरुको इच्छामा भर पर्ने तथा गुरुको विश्वास जितेरमात्र शिक्षा आर्र्जन सम्भव हुने भएकाले धेरै शिष्यले एकल गुरुको उत्तराधिकारीका रूपमा आफ्नो प्रसिद्धि बढाएकोसमेत देखिन्छ । समयान्तरमा गुरुकुल विद्यालय वा शिक्षालयमा रूपान्तरण हुन पुग्यो...

खुसी हुने कलाको सिकाइ

खुसीलाई ठोस रूपमा परिभाषित गर्न कठिन हुन्छ । वस्तुगतभन्दा विषयगत कुरा भएकाले एउटै परिवेश, घटना र सन्दर्भमा पनि फरक–फरक व्यक्ति खुसी वा बेखुसी हुन सक्छन् । यसैले आर्थिक सम्पन्नता, विपन्नता वा कुनै वस्तुको प्राप्ति र अप्राप्तिलाई सोझै खुसीसँग जोड्न सकिँदैन । केही समय अगाडिसम्म संयुक्त राष्ट्रसङ्घलगायतका अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरूले जनताको जीवनस्तर मूल्याङ्कन गर्नेक्रममा आर्थिक पक्ष, स्वास्थ्य र जीवनकाललाई...

शिक्षाले खुसी हुन सिकाउनुपर्छ

जीवनलाई सार्थक बनाउनका लागि मानिसले विभिन्न सीप सिकेर महŒवपूर्ण काम सम्पादन गर्छ । बौद्धिकताले सुसज्जित तथा सामाजिक प्राणी भएका कारणले मानवजीवनको उद्देश्य केवल जीवन जिउनुमात्र हुन सक्दैन । परिवार, समाज र राज्यप्रति हरेक सक्षम व्यक्तिको दायित्व रहेको हुन्छ । आफ्नो जीवनलाई सुखमय बनाउँदै अरू मानवका लागि स्मरणीय र महŒवपूर्ण काम गर्न सक्नुमा जन्म लिनुको सार रहन्छ भनी चित्रण गरेको पाइन्छ । पूर्वीय चिन्तनमा चार पुरुषार्थ...

कोभिड–वर्षमा बाल मनोस्वास्थ्य

विश्वलाई कोरोना महामारीले सन्त्रस्त पार्न थालेको पनि एक वर्ष पूरा भइसकेको छ । विश्व इतिहासमा पहिलोपटक पूरै संसारलाई ठप्पप्रायः पारेको कोरोना सङ्क्रमणले विश्वअर्थतन्त्र, पर्यटन, वाणिज्य, शिक्षा र स्वास्थ्य क्षेत्रमा निकै नै प्रतिकूल असर पा¥यो । विश्व परिदृश्यमा देखापरेको यस महाविपद्बाट नेपाल पनि अछुतो रहन सकेन । फलतः लामो समयसम्म नेपालले पनि बन्दाबन्दीको सामना गर्नुप¥यो । बन्दाबन्दी खुकुलो भएपछि पनि विद्यालय...

कोभिडले बढाउला ‘गेमिङ डिसअर्डर’

कोरोना महामारीका कारण लामो समयसम्म स्वतन्त्र रूपमा घरबाहिर घुमफिर गर्न र पर्याप्त मात्रामा शारीरिक व्यायाम गर्न नपाउँदा धेरै मानिसमा मोटोपन तथा अन्य शारीरिक समस्याहरू बढेका छन् । दैनिक तालिका नै बिगे्रको छ । यसले कुनै न कुनै रूपमा हरेक मानिसलाई मानसिक समस्या पारेको देखिन्छ । मानव मस्तिष्कले कुनै समस्या सिर्जना भइसकेपछि त्यस समस्याबाट क्षणिक वा दीर्घकालीन रूपमा व्यक्तिलाई मुक्त राख्नका लागि प्रयास गरेको हुन्छ,...