विपद्को बीसौंँ देशमा कुरीकुरी

बाढी पहिरोले जेठको अन्तिम र असारको पहिलो साता मेचीदेखि महाकालीसम्मको मध्यपहाडी क्षेत्रमा गरेको ताण्डवनृत्य जगजाहेर छ । आउँदा १२ साता सहज छैनन् । पोहोरसाल मनसुन सकिएपछि हामीले क्षति कम गर्न के शिक्षा लियौँं र योजना बनायौंँ ? तयारी गर्दागर्दै पनि बाढी–पहिरोले क्षति पु¥याइहाल्यो भने के गर्ने ? बाढीपहिरो गइसकेपछि के गर्ने ? अहिले मेलम्चीदेखि मनाङ हुँदै दार्चुलासम्मको हिमाली तथा पहाडी क्षेत्रमा पुगेको क्षति सिनेमाको...

राजनेता सिध्याउने परजीवीहरू

नेपाली राजनीति परजीवीहरूबाट आक्रान्त छ । द्वैध चरित्रका परजीवीहरूको कारण यतिखेर कोरोना विषाणुले जस्तै राजनीतिलाई गाँजेको छ । यो महामारीबाट जोगिनु पर्ने ज्यादै ठूलो दबाब र चुनौती राजनीतिक नेतृत्वमाथि ऐतिहासिक रूपमा परेको छ । नेतृत्वले परजीवीबाट मुक्त भई निर्णय गर्न सकेमा खोपपछि कोरोनाबाट सुरक्षित भएझैंँ राजनीतिक परिदृश्य सँंगालिनुको साथै उकुच पल्टिएको राजनीतिले निकास पाउनेछ । परजीवीहरू दोधारे, स्वार्थी,...

नेताले राजनीतिक निर्णय गर्न चुकेपछि

२०७७ चैतदेखि आक्रान्त बनाएको कोभिडले ०७८ वैशाखमा आफैँलाई आक्रान्त बनायो । तीन हप्ता घरमै थुनिदियो । आपmूमात्र होइन, पूरै परिवार । ढोकैमा आएर काल फर्किएझैँ भयो । अबको छ महिनाभित्र आम चुनाव हुँदैछ । पहिलो तीन महिना कोभिडविरुद्धको खोपमा सत्तापक्ष, प्रतिपक्ष र विपक्ष सबैको अर्जुनदृष्टि जरुरी छ । आमजनताको स्वास्थ्य सुरक्षामा खट्नु आवश्यक छ । भ्याक्सिन सबै नागरिकलाई पु¥याउनुपर्छ । राष्ट्रपतिले अग्रसरता देखाउनु...

हर्षको वर्ष–२०७८ !

दोस्रो विश्वयुद्ध शुरु हुनु दश दिन अघि (सन् १९३९ अगस्ट २३) जर्मनीले सोभियत रुससँग अनाक्रमण सन्धि ग¥यो । दुई देशले एकअर्काविरुद्ध दश वर्षसम्म कुनै सैन्य आक्रमण नगर्ने सन्धि थियो त्यो । तर २२ जुन १९४१ मा जर्मनीले मध्यरातमा रुसीहरुमाथि आक्रमण ग¥यो । हजारौं ट्याँक, सयौं लडाकु बिमान र तीन लाख सेनाले गरेको त्यो आक्रमणबाट एकैदिन जर्मनीको सेना सयौँ किलोमिटर रुसी क्षेत्रभित्र घुस्यो । जर्मनीले आक्रमण गर्दैन भनेर मोर्चाको...

राजनीति सीधा रेखामा हिँड्छ

सर्वोच्च अदालतले २०७७ फागुन २३ गते गरेको पछिल्लो फैसलाले ऋषि कट्टेलको नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी (नेकपा) लाई वैधानिक बनाइदियो । सर्वोच्च अदालतको यो फैसला स्वाभाविक पनि थियो किनभने नेकपा निर्वाचन आयोगमा दर्ता भएको थियो । वैधानिकता पाइसकेको थियो । कट्टेलको नेकपा बनेको लामो समयपछि मात्र एमाले र माओवादी केन्द्र मिलेर नेकपा दर्ता गरिएकोले त्यसैलाई आधार बनाएर ऋषि कट्टेल आफ्नो वैधानिकताका लागि सर्वोच्च अदालतमा पुग्नुभएको...

वामपन्थी टक्कर

निरन्तर स्तम्भ लेखी वस्तुनिष्ठ राजनीतिक विश्लेषणको अभ्यास गर्दा पाठकहरूको जिज्ञासा पनि आइरहने रहेछ । के ? किन ? कसरी ? भेटघाटमा मात्र होइन, सामाजिक सञ्जालमार्फत पनि निरन्तर जिज्ञासा आइरहन्छन् । आफ्नो पक्षको भए देवत्वकरण गर्ने र विपक्षी भए दानवीकरण गर्ने संस्कृतिझैँ बनेको छ । आलेखहरूमा पाठकको सवाललाई जवाफ दिने बानी नै परिसकेको छ ।

ऐतिहासिक भूलबाट ऐतिहासिक अवसरतर्फ

परिवर्तनको आन्दोलनमा होमिएको यो पङ्क्तिकार पटक पटकको प्रहरी हिरासत, जेल, भूमिगत हुँदै ४० वर्षअघि मिसन पत्रकारितामा फाल हाल्न पुग्यो । ०४० सालमा पत्रकारको हैसियतमा समाचार सङ्कलन गर्न गएको पङ्क्तिकारलाई अराष्ट्रिय तìवको भेलामा सामेल भएको भनी गिरफ्तार गरी नख्खु जेलमा कोचियो । आरोप थियो–तँ किन शोषित पीडित गरिब निमुखाको पक्षमा समाचार, लेख, टिप्पणी प्रकाशित गर्छस् ? यथार्थपरक, सत्य र विश्लेषणात्मक समाचार लेख्नु नै अपराध...

के–टू, शेर्पाज् र गोर्खाज् !

यतिखेर हामी आन्तरिक राजनीतिको खिचातानी र झम्टाझम्टीमा व्यस्त मात्र होइन, अस्तव्यस्त नै छौँ । राजनीतिक जटिलताको गाँठो फुकाउने कि कस्ने भन्ने होडबाजी सर्वोच्च अदालतको इजलासमै सीमित छैन, सडकमा छताछुल्ल भइरहेको छ । तर विश्वभरका छापाका पाना, टेलिभिजनका पर्दा, इलेक्ट्रोनिक सञ्चार माध्यमका साइटहरू नेपाल र नेपालीको बहादुरीका कथाहरूले भरिएका छन् । अन्तरविरोध जस्ता लाग्ने यी दुई अवस्थालाई कसरी हेर्ने ? रनाहा छुटिरहेको...

बक्ररेखामा हिँड्दैन राजनीति

राजनीतिमा चिनाइरहनु पर्ने नाम होइन, नारायणमान बिजुक्छे ‘रोहित’ ! परिपक्व वामपन्थी राजनीतिज्ञ बिजुक्छेले निर्वाचनबारे व्यक्त गर्नुभएको विचार र प्रस्तुत गर्नुभएको दृष्टिकोण यतिखेर सामाजिक सञ्जालमा भाइरल भइरहेछ । राष्ट्रिय राजनीतिको मडारिएको पोखरीलाई बल्झाएर धमिलो पानीमा माछा मार्न होइन, समस्यामा परेको देशलाई सङ्कटबाट मुक्त पार्न शान्त स्वरमा अभिव्यक्ति दिएर उहाँले ऐनमौकामा एउटा राजनेताको कर्तव्य निर्वाह...

सुरुङबाट निस्किएको उज्यालो

नेपालीमा एउटा आहान छ, एक्लो वृहस्पति झुटो ! किन देवताका पनि गुरु वृहस्पतिका सर्वस्वीकार्य भनाइलाई झुटो भनिएको हो ? एक मूर्धन्य राजनीतिक हस्तीले भन्नुभयो– ‘‘अब देश अँध्यारो सुरुङभित्र पस्यो ।” किन ? कसरी ? किनभने देशमा ०७८ वैशाख १७ र २७ गते निर्वाचन हुने घोषणा भयो । प्रधानमन्त्रीले डेढ वर्षअघि नै निर्वाचनको सिफारिस गर्नुभयो । अहिले चुनावमा जानुहुन्न । छँदाखाँदाको प्रतिनिधिसभा पनि विघटन गर्नुहुन्न । खर्च जोगाउन पनि...