लौहपुरुष गणेशमान सिंह न भूतो न भविष्यति

पहिले कहिलै भएको थियो, न भविष्यमा होला । संस्कृत भाषाको न भूतो न भविष्यतिको शाब्दिक अर्थ त्यही हो । त्यो वाक्यको, संस्कृत वाङ्मयका अमरग्रन्थहरू– रामायण र महाभारतमा मात्र होइनन्, त्यसअघिका पुराणहरूमा पनि प्रशस्त प्रयोग भएको बताइन्छ । महाभारतकालका कृष्ण, रामायणका आदर्श पुरुष राम, नेपालका गौतम बुद्ध र भारतका महात्मा गान्धीलाई इतिहासले न भूतो न भविष्यतिमा गणना गरेका छन् । त्यस्तै आधुनिक नेपालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनको...

युगान्तकारी घटनाको रोमाञ्च

एक युगको अन्त्य र अर्को युगको उद्घाटनको दुर्लभ क्षणलाई इतिहासले युगान्तकारी परिवर्तन मान्छ । विक्रम संवत् २०४६ चैत २६ गते मध्यरात राजा वीरेन्द्रबाट भएको शाही घोषणालाई नेपालको इतिहासमा त्यही स्थान र स्थिति प्राप्त छ । त्यो घोषणाले निर्दलीय पञ्चायत व्यवस्थाको अन्त्य र संसदीय व्यवस्थाको पुनःस्थापना गरेको थियो । त्यो घोषणा, फागुन ७ गतेदेखि प्रजातन्त्र पुनःस्थापनाको मागका पक्षमा चलिरहेको ऐतिहासिक जनआन्दोलनको चरमोत्कर्ष...

मानव अधिकार पुरस्कारको भारी

२८वर्ष अगाडिको घटना सम्झँदा र लेख्न खोज्दा कतै छुट्ने र कतै टुट्ने जोखिम हुन्छ, तापनि त्यो ऐतिहासिक घटनाको अवलोकन गर्ने दुर्लभ अवसर प्राप्त गरेका व्यक्तिका नाताले त्यसको अभिलेख तयार पार्ने जिम्मेवारीबाट भाग्ने कुरा पनि थिएन । त्यसमाथि लौहपुरुष गणेशमान सिंहलाई राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय जगतबाट प्रदान भएका सम्मान र अभिनन्दनहरूको सङ्कलन र सङ्ग्रह गर्ने दायित्व पनि सकारेको व्यक्ति भएकाले मैले त्यो कर्तव्य निर्वाह...