विश्वबजारमा नेपाली साहित्य

साहित्यरूपी रसमय सत्ता बुझ्नका लागि आदिम कालदेखि साहित्य पारखीहरूमा साहित्यिक विमर्श चली नै रहेको छ । तर साहित्य रसास्वादन गर्नेहरूले साहित्यको स्वाद सठक यस्तै रहेछ भनेर किटानी साथ भन्न सकिरहेका छैनन् । पानीको स्वाद कस्तो हुन्छ ? वा पानीको रङ यस्तै हुन्छ भनेर किटान गर्नुजस्तै भएको छ साहित्यिक विमर्श पनि । यथार्थमा साहित्यरस पिउनेहरूले साहित्यको स्वरूप र स्वाद ठिक यस्तै हुँदो रहेछ, म तृप्त भएँ भन्ने हो भने साहित्यको...

अनुसन्धान परम्परामा थपिएको सिँढी

केदार भट्टराई पेसाले पत्रकार भए पनि नेपाली भाषा, साहित्य र अनुसन्धानका क्षेत्रमा केदार वाशिष्ठका नामले क्रियाशील हुनुहुन्छ । नेपाली भाषा र वर्णविन्यासका क्षेत्रमा हुँदैआएको विवादमा उहाँ मध्यममार्गीको रूपमा कलम चलाउँदै आउनुभएको छ । उहाँका फुटकर लेखनका प्रशस्तै आलेख आएका भए पनि पुस्तकाकाररूपमा भने प्रथम कृतिका रूपमा ‘नेपाल विद्या’ भर्खरै प्रकाशित भएको छ । नवीन सन्दर्भको अनुसन्धानमूलक यस ग्रन्थले नेपाली अनुसन्धान...

टुर दे फिज

फ्रान्सका केही मित्रहरूसँग नेपालको हिमालय क्षेत्रमा पदयात्रा गरेको थिएँ । उनै मित्रहरूको निम्तोपत्रले होला फ्रान्सको भिसा पाउन समस्या भएन । म र मेरी श्रीमती सुशीला २०७६ साल भदौ २० गते टर्किस एयरलाइन्सबाट इस्तानबुल हुँदै फ्रान्सको राजधानी पेरिस पुग्यौँ । पेरिसमात्र घुम्न कम्तीमा एक साता चाहिन्छ । हाम्रो दुई दिनको पेरिस घुमाइ त्यहाँको भूमिगत मेट्रो फुत्तफुत्त भागेझैँ मात्र भयो, झल्याकझुलुक । पेरिसलाई थाती राखी...

कलाकारको अभिनय यात्रा

दुई/तीन वर्षअघि वर्षमा एक सय वटाभन्दा बढी नेपाली चलचित्र बनेर प्रदर्शन हुन्थे । तर, यो वर्ष कोरोना कहरका कारण चलचित्र भवनहरू बन्द रहे । कुनै पनि चलचित्र प्रदर्शन हुन पाएन । यो वर्ष नयाँ चलचित्र रिलिज होला, नहोला यसै भन्न सकिँदैन । नेपालमा मात्र होइन, विश्व बक्स अफिस नै अहिले शून्य अवस्थामा छ । चलचित्र प्रदर्शनको स्थिति अन्योल रहे पनि चलचित्र निर्माणको गति भने बिस्तारै बढ्न थालेको छ । बनेका चलचित्रमा स्थापित कलाकारभन्दा...

चाकु बनाउन चटारो

चाकु भन्नासाथ हामी टोखालाई सम्झन्छौँ । चाकुका लागि नेपालभर प्रसिद्ध ठाउँ हो यो । पहिले पहिले यो ठाउँमा प्रशस्त उखु खेती गरिन्थ्यो र त्यही उखुबाट चाकु बनाइन्थ्यो । शहरीकरण बढेसँगै अचेल यहाँ उखु खेती हुँदैन । उपत्यका बाहिरबाट सख्खर ल्याएर चाकु बनाइन्छ । चाकु बनाउन उखु पेलेर रस निकालिन्छ । रसलाई पकाएर सख्खर बनाइन्छ । अनि सख्खरलाई ठूलो भाँडामा दुई÷तीन घण्टा पकाइन्छ । यसरी पकाइएको सख्खर लेस्याइँदो भएपछि सेलाउन पाँच÷दश...