विद्रोही सर्जक जसले राजा, पञ्च अनि पत्रकारको खेदो खन्नुभयो

कतिपय मानिस आफूमाथि जति अन्याय अत्याचार हुँदा पनि चुपचाप बस्छन् तर केही मानिस जन्मजात विद्रोही हुन्छन् ।  आफूमाथि मात्र होइन अरु कोही माथि अन्याय भएको देख भने पनि त्यसको विरोधमा विद्रोह थाल्छन् । कुनै कुरा विरुद्धको विद्रोह गर्ने विभिन्न माध्यय हुन्छन कोही बोलेर त कोही लेखेर विद्रोहको आगो ओकल्छन् । कलम र अभियनयबाट विद्रोहको बिगुल फुक्ने एक प्रतिभा हुनुहुन्छ ध्रुवलाल शर्मा । जनता पिल्सिएको सहन नसक्ने बानी उहाँका...

विचार निर्माणको खुकुलो पेचकिला

टेलिभिजनमा अन्तर्वार्ता आइरहेको हुन्छ । सेलिब्रेटी भनिने मान्छे जीवनका अन्तरकुन्तरहरूको पोकापुन्तरा फुकाइरहेको हुन्छ । कति इमानदार हुँदैछ, त्यो ऊ आफै जानोस् तर ठीक भन्दैछु भन्ने छनक पार्न पारङ्गत नै हुन्छ ऊ । यस्तैमा प्रश्नकर्ता सोधिदिन्छन्, “तपाईंको जीवनको अविस्मरणीय क्षण ?” सेलिब्रेटी एकछिन घोत्लिन्छ । “धेरै छन्, अब कुन चाहिँ भन्ने” भनेर विलखबन्दमा परेझैँ गर्छ । अनि झट्ट केही सम्झे झैँ गरी बोल्छ– “ओके, एकचोटि...

सर्जकको मानवीयकरण

सुनकोसीमा पहिले पानी बग्थ्यो अहिले आँसु बग्छ तर बजारलाई फरक पर्नेवाला केही छैन किनभने पुँजीवादमा आँसुको तस्बिर पनि बिक्री हुन्छ –भूपाल राई साहित्यलाई बजारले थिचेपछि कविले भनेझँै दलितको आँसु बजारमा बिक्री हुने वस्तुका रूपमा फिँजाइन्छ । दलित समुदाय सदियौँदेखिको असमानता र विभेदविरुद्ध अझसम्म लड्दा पनि पुँजीवाद किन थाकेन ? उनीहरूलाई निरन्तर सङ्घर्षका लागि केले प्रेरित गरिरहेको छ ? प्रेमको सम्मानका लागि दलित...

जात व्यवस्थाविरुद्ध मेरो प्रेम

म सनातनी हिन्दु ब्राह्मण परिवारमा जन्मिएँ । यस्तो परिवारमा जन्मेकी महिलाको हालत कस्तो होला ? अनुभवीलाई थाहै छ । मेरो स्वभाव सानैदेखि अलि विद्रोही खालको थियो । घर परिवारले भन्ने गर्थे, यसो नगर, उसो नगर, त्यो लगा, त्यो नलगा । मलाई यस्तो बन्देज स्वीकार्य हुँदैनथ्यो । लागेको कुरा गरिछाड्ने स्वभाव थियो । झापा सदरमुकाम चन्द्रगढीस्थित मेरो गाउँमा सबै जातजातिको बसोवास थियो । तर ब्राह्मण समुदायको बाहुल्य थियो । त्यही...

हाम्रो रगत पानी हो ?

खुसीको सीमा थिएन २०६६ साल वैशाख १ का दिन । त्यो दिन कपिलवस्तु जिल्लामै रेडियोबाट आवाज दिने पहिलो महिला बन्न सफल भएकी थिएँ । दिउँसोे १ बजे मैले थारू भाषाको समाचार पढेँ र कपिलवस्तु जिल्लालगायत आसपासका समुदायको रेडियो सेटमा महिला, मधेसी दलितको आवाज पुगेको थियो । त्यो आवाज प्रसारण गर्नेे जिल्लाकै प्रथम रेडियो स्टेसन थियो सामुदायिक रेडियो कपिलवस्तु १०४.२ मेगाहर्ज । जातीय, सामाजिक, आर्थिक तथा शैक्षिक समस्याबाट ग्रसित...