पाठ्यक्रम कार्यान्वयनमा सकस

राष्ट्रिय पाठ्यक्रम प्रारूप २०७६ अस्तित्वमा आएसँगै हाल नेपालको विद्यालयीय शिक्षाको पाठ्यक्रम परिवर्तन गरिएकोे छ । आधारभूत तह कक्षा (१–३) मा यसअघि प्रयोगमा आएको विधागत तथा विषयगत पाठ्यक्रमलाई बदलिँदो परिवेशअनुकूल बनाउन एकीकृत पाठ्यक्रम प्रयोगमा ल्याइएको छ । एकीकृत पाठ्यक्रमको अवधारणा नेपाली परिवेशमा नयाँ थालनी पनि हो । यससम्बन्धमा विद्यालयका प्रधानाध्यापक तथा शिक्षकलाई अपेक्षित अभिमुखीकरण हुन नसक्दा यसको...

पाठ्यक्रमद्वारा सिकाइ

पाठ्यक्रमलाई समग्र सिकाइको योजनाका रूपमा लिने गरिन्छ । कुनै निश्चित शैक्षिक उपलब्धि हासिल गर्न तयार गरिएको एउटा व्यवस्थित एवम् योजनाबद्ध शिक्षण सिकाइको खाकालाई पाठ्यक्रम भन्ने चलन छ । पाठ्यक्रममा के, किन, कसरी र कस्तो ढङ्गले सिकाइ अनुभव आदान–प्रदान गर्ने भन्नेसमेत सुनिश्चित गरिएको हुन्छ । शिक्षा शब्दकोशमा पाठ्यक्रमलाई उद्देश्य, लक्ष्य, विषयवस्तु, प्रक्रिया, स्रोत, मूल्याङ्कनको साधन आदि भनेर उल्लेख गरिएको छ ।...

गृहकार्यविहीन शिक्षण

सन् १९४० को हाराहारीदेखि शिक्षाविद् तथा मनोवैज्ञानिकहरूले बालबालिकाहरूलाई दिइने अधिक गृहकार्यको कारण उनीहरूले परिवारमा घुलमिल हुन नपाएको तथा परिवारबाट सिक्नुपर्ने आवश्यक सीप सिक्न पनि वञ्चित भएको भनेर गृहकार्यको विकल्पमा बहस चलाएको पाइन्छ । अहिले कतिपय देशहरूले गृहकार्यविहीन शिक्षण पद्धतिलाई शिक्षा नीतिका रूपमा विकास गर्ने कार्यको पनि प्रारम्भ गरिसकेका छन् । केही देशले भने गृहकार्यलाई घटाउँदै कक्षा कार्य,...

समतामूलक समाजका लागि नैतिक शिक्षा

लोक कल्याणकारी राज्यको पृष्ठभूमिमा स्थापित संस्कार एवम् सभ्यतासहितको समुन्नत र विकसित समाजलाई हामी समतामूलक समाज भन्छौँ । यस्तो समाजमा शान्ति, सकारात्मक चिन्तन र आलोचनात्मक चेतनाको समुचित विकास हुने अपेक्षा गरिन्छ । अवसर र सम्भावनाहरूमा नागरिकको न्यायोचित पहुँचको सुनिश्चित हुने समाज समतामूलक समाज हो । यस्तो समाजमा सही र गलत छुट्ट्याउने निश्चित मापदण्डको परिपालना हुन्छ । आग्रह र पूर्वाग्रहमा विचारहरू सम्प्रेषित...

समाजका लागि नैतिक शिक्षा

लोककल्याणकारी राज्यको पृष्ठभूमिमा स्थापित संस्कार एवम् सभ्यतासहितको समुन्नत र विकसित समाजलाई हामी समतामूलक समाज भन्छौँ । यस्तो समाजमा शान्ति, सकारात्मक चिन्तन र आलोचनात्मक चेतनाको समुचित विकास हुने अपेक्षा गरिन्छ । अवसर र सम्भावनाहरूमा नागरिकको न्यायोचित पहुँच सुनिश्चित हुने समाज समतामूलक हो । यस्तो समाजमा सही र गलत छुट्ट्याउने निश्चित मापदण्डको परिपालना हुन्छ । आग्रह र पूर्वाग्रहमा विचारहरू सम्प्रेषित...

बहसमा खुसी पाठ्यक्रम

हरेक बालबालिका फरक परिवेश र परिस्थितिसँगै हुर्किएका हुन्छन् । फरक क्षमता, सम्भावना र अवसरसँगै बच्चाले आफूलाई समायोजित गर्ने प्रयत्न गरेको हुन्छ । प्रत्येक बच्चा विशेष हुन्छ, आफ्नै गुण र क्षमतायुक्त । तिनको जिन्दगीका बहुआयामिक पक्षहरूसँंगै मानवता, अनुशासन, शान्ति, प्रेम, सहिष्णुता, समन्वय, सहकार्य, सामूहिकताजस्ता संस्कारित गुणहरू समेटिएको पाठ्यक्रम नै खुसी पाठ्यक्रम हो, जसले विषयगत ज्ञान, सीपसँगै सिकारुमा व्यवहार...