इन्टरमिटेन्ट फास्टिङ’ फाइदा कि बेफाइदा

आजभोलि युवादेखि पाका मानिसमा ‘इन्टरमिटेन्ट फास्टिङ’ (पेट खाली राखी खाना खाने समयतालिका मिलाउने) प्रचलन बढेको छ । यसो गर्दा शरीरको तौल सन्तुलनमा राख्न, शरीरमा हुने रासायनिक प्रतिक्रिया सन्तुलनमा राख्न, निरोगी हुन र अन्ततः दीर्घ जीवन प्राप्त गने सकिने विश्वास गरिन्छ । हाम्रा पुर्खाले विभिन्न समयमा फरक–फरक प्रकृतिका फास्टिङ (व्रत) गर्दै आएकै हुन् । यसका पछाडि कहीँ कतै खाद्य अभाव पनि कारण थियो होला तर अधिकांश व्रतहरू...

नेपालीको पठन संस्कृति

हिलो सन्दर्भ, कोभिड–१९ले सिर्जना गरेको बन्दाबन्दीबीच केही पुस्तक पढ्ने निधो गरेँ । यो अवसरमा पेसासँग भन्दा पनि व्यावहारिक विज्ञान, जनजीविकाका साहित्य र जीवनीसम्बन्धी पुस्तकहरू पढ्ने विचार आयोे । आफ्नो सङ्ग्रहमा रहेका किताबमध्येबाट केही इच्छाएका छनोट पनि गरेँ । कथावस्तु र प्रस्तुतीकरण राम्रै हुँदा पनि कतिपय किताब पढी भ्याउन निकै सकस प¥यो । म आफूलाई पुस्तकपे्रमी ठान्थेँ तैपनि निरन्तर पढ्न दशा भयो ! यस सम्बन्धमा...

पानी जनस्वास्थ्यको आधार

कोभिड–१९ को विश्वव्यापी महामारीको सामना गर्न सुझाइएको एक मुख्य उपाय– बारम्बार साबुनपानीले मिचीमिची हात धुन सिकाइरहँदा अधिकांश सहरवासीले सोच्नुपर्ने अवस्था छ– पानी पिउने कि हात धुने ? उसो त हामी जलस्रोतमा धनी देशमा पर्छौं तर अधिकांश सहर र कतिपय ग्रामीण क्षेत्रहरूमा पानीको अभावका कारण भोग्नुपरेका दुःखका कथा असीमित छन् । यस परिस्थितिमा कोभिडको सङ्क्रमण उच्च जोखिम समूहबाट सर्वसाधारणमा फैलिनुमा पानीको माग र आपूर्तिबीचको...