सञ्चिता घिमिरे
काठमाडौँ, जेठ ७ गते । सरकारले जारी राखेको बन्दाबन्दीको अवधिमा १०० किलोमिटर सडक कालोपत्र र आठ पुल सम्पन्न भएको छ । बन्दाबन्दीका समयमा पनि विकास निर्माणलाई नरोक्ने मन्त्रिपरिषद्को बैठकको निर्णयका आधारमा विभिन्न स्थानमा सडक र पुल निर्माण गरिएको सडक विभागले जनाएको छ ।
चैत महिनामा कतिपय आयोजना निर्माण सुस्त र कतिपयमा ठप्प भए पनि वैशाखमा झण्डै २५० स्थानमा निर्माण शुरु गरिएको थियो । जेठमा दैनिक कोभिड–१९ सङ्क्रमितको सङ्ख्या बढिरहँदा निर्माणको काम गर्न गाह्रो भएको विभागका महानिर्देशक केशवकुमार शर्माले बताउनुभयो । उहाँका अनुसार वर्षाअघि निर्माण नसकिँदा थप क्षति पुग्ने स्थानमा निर्माण भइरहेको थियो । विभागले वर्षाअघि गर्नैपर्ने अलपत्र आयोजनामा काम शुरु गरेको थियो । असारसम्ममा सक्ने लक्ष्य राखिएकोमध्ये आधामात्रै गर्न सकिने अवस्थामा छन् । उहाँले भन्नुभयो, “नागरिकमा त्रास रहेका कारण गर्नैपर्छ भन्ने अवस्था पनि छैन ।”
काठमाडौँ उपत्यकाका तीनै जिल्लामा सडक र पुल निर्माण र मर्मत भइरहेको छ । डिभिजन सडक कार्यालयले निर्माणसँगै मर्मत गरिरहेको छ भने काठमाडौँ उपत्यका सडक विस्तार आयोजनाले विस्तारित सडकमा पूर्वाधार निर्माण अघि बढाएको थियो । अहिले उपत्यकामा पनि निर्माण सामग्री अभावका कारण धेरै दिनसम्म काम गर्ने वातावरण नरहेको महानिर्देशक शर्माले बताउनुभयो । यस अवधिमा विभिन्न स्थानमा ‘ओभर ले’ भए पनि अब निर्माण सामग्रीको अभाव देखिन थालेको छ । उहाँले भन्नुभयो, “अहिले बाँकी रहेको निर्माण सामग्रीले दुईचार दिनमात्रै काम गर्न सकिने अवस्था छ ।”
चालू आवको झण्डै दुई महिना बाँकी रहे पनि निर्माणाधीन धेरै स्थानमा सम्पन्न हुने अवस्था नरहेको विभागले जनाएको छ । कोभिड–१९ सङ्क्रमण नदेखिएका कतिपय स्थानमा पनि प्रि–मनसुनका कारण काम गर्न कठिन हुनसक्ने देखिएको छ । त्यससँगै जिल्ला प्रशासन कार्यालयले पनि विकास निर्माणका लागि दिइँदै आएको पासमा कडाइ गरेको छ । आमसमुदायमा कोभिड–१९ को त्रासका कारणले पनि निर्माण गर्न कठिन रहेको महानिर्देशक शर्माले बताउनुभयो । निर्माणाधीन आयोजना रहेका स्थानमा आमनागरिकबाट विरोध हुन थालेको छ । निर्माण सामग्री लिन जाँदादेखि निर्माणको काम गर्दासम्म चालक, मजदुर र कर्मचारीसँग समुदायले शङ्का गर्ने गरेको पाइन्छ । उहाँले भन्नुभयो, “काम गर्ने परिस्थिति नभएकाले चालू आवमा भौतिक प्रगति अब त्यति धेरै बढाउन सकिँदैन ।”
विभागले अहिले त्रिभुवन राजपथ, कोशी राजमार्ग र महेन्द्र राजमार्ग, कर्णाली राजमार्ग र हुलाकी राजमार्गका विभिन्न खण्डमा सडक र पुल निर्माण भएको हो । त्रिभुवन राजपथको हेटौँडा–भैसे–लामीडाँडा सडकखण्ड, कोशी राजमार्गको देउराली–मुढे खण्ड र महेन्द्र राजमार्गको लम्की–अत्तरिया खण्डमा निर्माण भएको हो । महेन्द्र राजमार्गको चुरे हेटौँडा खण्ड आवधिक मर्मतको काम भइरहेको छ । पृथ्वी राजमार्ग फिस्लिङ–जोगिमारा खण्ड पटके मर्मत अघि बढेको छ । दमकस्थित डिभिजन सडक कार्यालयले झापामा पुल र सडक निर्माण गरिरहेको छ । जुम्ला डिभिजन कार्यालयले गमगढी सडक स्तरोन्नति गरिरहेको छ । कोशी राजमार्गको विराटनगर–इटहरी सडक खण्डमा निर्माण अघि बढेको छ ।
विभिन्न आयोजनामा सडकसँगै पुलको समेत निर्माण अघि बढेको छ । त्रिशूली पुलमा ठिमुरा निर्माणको काम भइरहेको छ । बूढी खोला पुल निर्माणको काम अहिले अघि बढिरहेको छ । कर्णाली राजमार्ग कालीकोट खण्डमा सडक मर्मत र नवलपरासीमा तुरिया खोला पुल निर्माण अघि बढिरहेको छ । डिभिजन सडक कार्यालय दाङले पुलको फुटपाथ निर्माण गरिरहेको छ ।
सरकारले निर्माणाधीन आयोजनाको काम स्वास्थ्यमा सावधानी अपनाउँदै अघि बढाएको छ । निर्माणस्थलमा सामाजिक दूरी कायम गरेर निर्माण अघि बढिरहेको छ । ती स्थानमा भीडभाड नगर्ने, कामदारलाई त्यही ‘क्लोज क्याम्प’ मा राख्ने, मास्क र सेनिटाइजर प्रयोग गरेर काम भइरहेको विभागले जनाएको छ । आमनागरिकको स्वास्थ्यलाई ध्यानमा राखेर सरकारले बन्दाबन्दीको अवधि थप गर्दा भौतिक पूर्वाधारको अलपत्र योजनामध्ये तत्काल गर्न आवश्यक आयोजनाको काम अघि बढिरहेका छन् ।
