इलाम समाचारदाता
इलाम, साउन ३२ गते । बगान रातै छ । टपक्क टिपेर खान मिल्ने भए बगान पुग्नेले कति खान्थे होला । हेर्दा आँखा पोल्ने भए सबै मासिन्थ्यो होला । तुरुन्तै खान नसकिने हेर्दा पनि प्रिय लाग्ने अकबरे अहिले इलामका प्रत्येक किसानका बारीमा पाकेको छ मनै लोभ्याउने गरी । बोरामा राखेर बेच्न ठिक्क पारेका त झनै भरभराउँदा र लोभ लाग्ने ।
केही वर्षयता अकबरेको व्यावसायिक खेती सुरु गरेका इलामका किसानका लागि यो खुर्सानी आम्दानीको भरपर्दो स्रोत बन्न थालेको छ । शनिबारमात्रै आफूले फलाएको अकबरे बिक्रीका लागि इलाम सदरमुकाम आइपुगेका माइजोगमाई गाउँपालिका–५ का किसान मनोज खत्रीले ९० किलो अकबरे काठमाडौँ पठाउनुभयो । सातामा दुई सय किलोसम्म उत्पादन हुने खुर्सानीले यो वर्ष राम्रै आम्दानी दिन थालेको खत्रीले बताउनुभयो । धेरै त रोपेको छैन, आठ–नौ सय झ्याङ खुर्सानी रोपेको छु खत्रीले भन्नुभयो, यो वर्ष मौसमले साथ दिएकाले सातामा दुई सय किलोसम्म उत्पादन हुने गरेको छ ।
गत वर्ष पनि कोभिडका कारण खुर्सानीको मुख्य सिजन साउन भदौमा बिक्री गर्न निकै समस्यो थियो । यस वर्ष पनि बजार पु¥याउन त्यति सजिलो भने छैन । प्रतिकिलो ३५० रुपियाँसम्म बिक्री मूल्य रहेकाले किसानलाई केही राहत मिलेको खत्रीले बताउनुभयो । मल पानी सबै मिलाउन सक्दा र मौसमले साथ दिँदा थोरै लगानीमा पनि अकबरेबाट आम्दानी राम्रै हुँदो रहेछ, खत्रीले भन्नुभयो, “कोभिडले सबैतिर रोजगारीको बाटो बन्द भएका बेला अकबरेले केही राहत प्रदान गरेको जस्तै भएको छ । ” सोयाङका अर्का किसान वीरबहादुर राईको बगानमा पनि यो वर्ष अकबरेको राम्रै फल लागेको छ । सातामा पाँच सय किलोसम्म बिक्री गरेका वीरबहादुरले विगत वर्षहरूमा भन्दा यो वर्ष उत्पादन राम्रो भएको बताउनुभयो ।
कोभिडका कारण बजार बन्द भए पनि गाउँमा उत्पादित खुर्सानीको बजार भने राम्रो रहेको सदरमुकाममा तरकारी व्यापार गर्दै आएकी लक्ष्मी घिमिरे बताउनुहुन्छ । घिमिरेले धेरै किसानको घर–घरबाटै अकबरे उठाएर काठमाडौँ, विराटनगर, धरानलगायतका बजार पठाउने गर्नुभएको छ । साउनयता नै करिब आठ लाख रुपियाँको कारोबार गरेँ, धेरैतिरबाट माग राम्रो आएको छ । जालीको बोरामा प्याक गरेर पठाउने गरेकी छु, घिमिरेले भन्नुभयो । प्रतिकिलो २८० देखि तीन सय रुपियाँमा खरिद गर्ने घिमिरेले बजार बन्दले भने निकै असर गरेको बताउनुभयो ।
यता वर्षौंदेखि अकबरे खेती गर्दै आउनुभएका सूर्योदय–१२ का किसान मदन राईले आफ्नो खेतीमा विशेष गरी गाईको गोबरमल, गहुँत, निमको पिना, हड्डीको धुलो, आफैँले उत्पादन गरेको गड्यौले मल प्रयोग गरिरहनुभएको छ । दहीबाट घिउ निकालेर बनाइएको मोहीलाई पनि निश्चित पद्धतिमा ढालेर रोगबाट बालीनाली बचाउन प्रयोग गर्ने गरेको राई बताउनुहुन्छ ।
यसो गर्दा खुर्सानीलाई विषादी प्रयोग गर्नै पर्दैन, अर्गानिक उत्पादनको मूल्य नै फरक पर्छ, राईले भन्नुभयो । गत वर्ष भारत, अमेरिका, साउदी, कतार, मलेसिया र हङकङमा बसोबास गर्ने नेपालीहरूलाई समेत खुर्सानी पठाउनुभएका राईले यो वर्ष पनि मागअनुसार अकबरे उत्पादन हुने र पठाउन सकिनेमा विश्वस्त रहेको बताउनुभयो । कोभिडका कारण ढुवानीमै समस्या होला कि भन्ने हो, नभए अर्गानिक उत्पादन र मूल्यमा गत वर्षभन्दा तलमाथि नहोला भन्ने लागेको छ ।
इलामका पञ्चकन्या, सोयाङ, नामसालिङ, सुम्बेक, सुलुबुङ, माइमझुवा, गोदक, कन्याम, लक्ष्मीपुरलगायतका गाउँका किसानले अकबरेको व्यावसायिक खेती गर्दै आएका छन् । जिल्लाको १५५ हेक्टर क्षेत्रफल जमिनमा अकबरे खेती हुँदै आएको कृषि ज्ञान केन्द्र
इलामले जनाएको छ ।
