दिवाकर पोख्रेल
देउखुरी, साउन १८ गते । पुर्वपश्चिम राजमार्गस्थित धान खोलामा रहेको गुप्तेश्वर गुफा ओझेलमा परेको छ । प्रदेश ५ का तीन जिल्लाको सङ्गमस्थल धान खोलामा रहेको गुप्तेश्वर गुफा प्रचारप्रसार नहुँदा ओझेलमा परेको हो । अर्घाखाँचीको शीतगङ्गा नगरपालिका वडा नम्बर ११ जाबुने सामुदायिक वनमा रहेको उक्त गुफाबारे धानखोलाका स्थानीयसमेत अनविज्ञ छन् ।
गढवा गाउँपालिका वडा नम्बर १ धानखोलाका रमेश सिंजालीले आफुहरूले गुफाको छ भन्ने मात्रै सुनेपनि गुफासम्म नपुगेको बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “नजिकैबाट गुफाले देख्ने हामीले नदेखे जस्तै भएको छ, यहाँ आसपासका नयाँ पुस्तालाई थाहा नै छैन ।”
पछिल्लो पटक गुप्तेश्वर गुफाको विस्तारै संरक्षण र प्रचारप्रसार थालिएको छ । हालसम्म गुफाकै बारेमा अनविज्ञ रहेका सरोकारवालाले यसबारे खोज अनुसन्धान गर्न थालेका छन् । अर्घाखाँची शीतगङ्गा नगरपालिका वडा नम्बर ११ का वडा अध्यक्ष कपिल आलेले आफुहरू धानखोलामा रहेको गुप्तेश्वर गुफाको प्रचारप्रसार गरेर आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक भित्राउने योजनामा रहेको बताउनुभयो ।
उहाँले भन्नुभयो, “हामीले पहल थालेका छौँ, गत आर्थिक वर्षमा एक लाख ५० हजारको लागतमा खोलादेखि गुफासम्म पुग्ने सिँढी र रेलिङ निर्माण गरेका छौँ । थप बजेट विनियोजन गरेर यसको संरक्षण गर्छौँ ।” पन्ध्र मिटर जति भित्रसम्म जान सकिएपनि अँध्यारो भएकाले बिना उज्यालो भित्र जान समस्या छ ।
अप्ठेरो ठाउँमा रहेकाले सहजै अवलोकन गर्न जाने अवस्था नरहेको उक्त गुफाको नामकै बारेमा पनि धेरै थरी मत छ । थारु समुदायले दिलबाबा गुफा भन्ने गरेका छन भने केहिले नागेश्वर गुफाको नामले चिन्दछन् । महेन्द्र राजमार्गनजिकै रहेको गुप्तेश्वर मन्दिरका कारण गुप्तेश्वर गुफा भन्न थालिएको हो । गुफाको संरक्षण र प्रचारप्रसारमा छिमेकी पालिकाले पनि चासो देखाउन थालेका छन् । गढवा गाउँपालिका वडा नम्बर १ का वडा अध्यक्ष बाबुराम अधिकारीले प्राकृतिक गुफाको संरक्षणमा आफुहरूले पहल थाल्ने बताउनुभयो । उहाँले भन्नुभयो, “छिमेकी जिल्लाका पालिकासँग समन्वय गरेर यसै आर्थिक वर्षमा गुफासम्म पुग्न सडक बनाउँछौँ ।”
अनुसन्धानकर्ता उदयराज आलेले गुप्तेश्वर गुफाको संरक्षण गरेर आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक भित्र्याउन सक्ने प्रशस्त सम्भावना भएपनि सीमा क्षेत्रमा भएका कारण पनि गुफा ओझेल पर्न गएको बताउनुभयो ।
