गुरुङ संस्कृतिसँग जोडिएको भेडापालन पेसा सङ्कटमा

२०७२ सालको विनाशकारी भूकम्प आउनुअघिसम्म गोरखाको उत्तरी गाउँ धार्र्चेका लाप्राकीसँग ६० भन्दा धेरै भेडीगोठ थिए । भेडाबाट हुने आम्दानीले वर्षभरिको अन्न जोहो गर्ने र चाडपर्व मनाउने लाप्राकीसँग हिजोआज मुस्किलले छवटा भेडीगोठ छन् ।

एकीकृत बस्तीमा रम्न सकेनन् स्थानीय

विनाशकारी भूकम्पपछि एकीकृत बस्तीका रूपमा गोरखाको गुप्सी पाखामा गैरआवासीय नेपाली सङ्घ (एनआरएनए) ले नयाँ ५७३ घर बनायो । एक वर्षअघि एकीकृत बस्ती एनआरएनएले स्थानीयलाई हस्तान्तरण ग¥यो । आकर्षक घर त बने तर स्थानीयवासी भने ती घरमा रम्न सकेनन् । कुल ५७३ मध्ये मुस्किलले ५० घरमा बसोबास हुन लागेको छ । आफ्ना आवश्यकताअनुसार घर नबनेपछि केही सातामा एक पटक आएर घर रेखदेख गर्छन् । अधिकांश स्थानीय पुरानो थातथलो छाड्न तयार देखिएका...

पशुमा कृत्रिम गर्भधारणको आकर्षण

मुलुकमा पोथी पशुको तुलनामा भालेको सङ्ख्या निकै कम भए पनि पछिल्लो समय पशु बन्ध्याकरणको सङ्ख्या भने बढ्दै गएको छ । सन्तान वृद्धिका लागि सीमित पशुलाई राखेर बाँकीलाई बन्ध्याकरण गरी कृषि र मासुका लागि प्रयोग गरिने चलन रहेको पशुविज्ञको अनुभव छ ।

जीवन जिउने कला सिकाउँदै

सिन्धुपाल्चोक बलेफी–५ का रामबहादुर तामाङ चढेको बस २०६७ साल पुस १८ गते दुर्घटना भयो । लामो उपचारपछि तामाङको ज्यान त बच्यो तर कम्मरमुनिको भाग नचल्ने भयो । शारीरिक असशक्तता र जीवनको सार्थकता सकिएको सोचले ग्रस्त तामाङ रक्सीको लतमा पर्नुभयो । जीवनदेखि नै विरक्तिएका उहाँ ‘डिप्रेसन’ को सिकार हुनुभयो ।

झापाको कुकुर बनेपामा उपचार

कुकुर झापाको उपचार भने काभ्रेपलाञ्चोकको बनेपामा हुन्छ भन्ने सुन्दा अचम्म लाग्न सक्छ । झापाका एक जना पशुप्रेमीले पालेको कुकुरलाई बनेपामा ल्याएर नियमित उपचार गराइरहेका छन् । झापा बिर्तामोडका विनोद बस्नेतले आफूले पालेको कुकुरको उपचार गराउन झापाबाट बनेपा ल्याउने गर्नुभएको हो ।

पचहत्तर लाख पशुपन्छीलाई खोप लगाइँदै

पशुपन्छीमा समय–समयमा एकै पटक देखिने प्रकोप नियन्त्रणका लागि देशैभर अभियान सञ्चालन गरिएको छ । निःशुल्क खोप प्रवाह कार्यक्रमका नाममा सुरु भएको अभियान हिउँद र बर्खामा देखिने विभिन्न प्रकृतिका सङ्क्रामक रोगविरुद्ध पशुपन्छीमा प्रतिरोधात्मक क्षमता विकास गराउने उद्देश्यले सञ्चालन भइरहेको छ ।

यातायात कार्यालयमा टोकन प्रणाली प्रभावकारी

भक्तपुर सल्लाघारीको यातायात व्यवस्था सेवा कार्यालयमा सवारी दर्ता प्रमाणपत्र (ब्लु बुक) नवीकरण गर्न बिचौलिया आवश्यक नपरेपछि सेवाग्राही निकै खुसी छन् । काभे्रपलाञ्चोक पनौतीका श्रीकृष्ण थापाले पहिलो पटक सवारी दर्ता प्रमाणपत्र नवीकरण गर्न कसैको सहयोग लिनु नपरेको बताउँदै भन्नुभयो, “बिचौलियाले भनेको जति रकम दिएर काम लगाउँदा पनि एकै दिनमा नवीकरण हुँदैनथ्यो, अब त एक घण्टामै नवीकरण हुने रहेछ । ” उहाँले जनतासँग प्रत्यक्ष...

बीस तलासम्म आगो निभाउने दमकल

काठमाडौँ महानगरपालिकाले २० तलासम्म लागेको आगो निभाउने र साँघुरा सडकमा पनि जान सक्ने प्रकृतिका तीनवटा वारुण (दमकल) यन्त्र खरिद गरेको छ । नयाँ दमकल फागुनभित्र आइसक्ने जनाइएको छ । महानगरपालिकाले महानगर क्षेत्रमा आगलागीको सम्भावित जोखिमलाई ध्यानमा राखेर एउटै प्रकृतिका तीनवटा वारुणयन्त्र खरिद गरेको हो । वारुणयन्त्रभित्र पानी र फर्मको फरक–फरक भण्डारण गर्ने क्षमता छ ।

रैथाने पशुपन्छी संरक्षणमा नयाँ नीति

नेपालका रैथाने जातिका पशुपन्छीलाई उनीहरूकै बासस्थानमा संरक्षण, भूगोल र जातअनुसार उच्च नश्लको विस्तार र उत्पादकत्व वृद्धि गराउन केही नयाँ आशा थपिएका छन् । राष्ट्रिय पशु प्रजनन नीति, राष्ट्रिय पशु स्वास्थ्य नीति र बर्डफ्लु नियन्त्रण नियमावली–२०७८ मन्त्रिपरिषद् बैठकबाट स्वीकृत भएसँगै पशुका रैथाने प्रजातिको संरक्षण, अनुसन्धान, नश्ल सुधार र पशु स्वास्थ्यको क्षेत्रमा केही आशा पलाएको सो क्षेत्रका विज्ञ एवं अनुसन्धानकर्ताले...

झारफुकमा विश्वास गर्दा ज्यानै गुम्ने डर

रोग निको हुने अन्धविश्वासका कारण धामी झाँक्रीकहाँ धाउने प्रचलन कायमै छ । समाजका शिक्षित व्यक्तिसमेत झारफुक गरी रोग बिसेक हुने विश्वासमा धामी झाँक्रीकहाँ पुग्ने गरेका छन् । झारफुकमै विश्वास गर्दा कतिपयले ज्यानसमेत गुमाउनुपरेको छ । टोलमा टाँगिएका ‘झारफुकबाट सबै रोगको उपचार गरिन्छ’ वा ‘टुनामुनाबाट मोहनी लगाउने र फुकाउने काम गरिन्छ’ भन्ने जस्ता प्रचार सामग्रीका पछाडि कुद्नेहरू पनि उत्तिकै हुने गरेका छन् ।