‘जय नेपाल’ तारिणीको अभिवादन

रेडियो नेपालको पहिलो आवाज २००७ को जनक्रान्तिको विराटनगर मोर्चाबाट प्रस्फुटन भएको थियो । नेपाली कांँग्रेसको जन–मुक्तिसेनाले २००७ कात्तिक २६ को मध्यरातमा वीरगञ्ज कब्जा गरेर जनक्रान्तिको प्रारम्भ ग¥यो । त्यसको भोलिपल्ट कात्तिक २७ कोे मध्यरातमा क्रान्तिकारीले विराटनगर माल र अरू केही कार्यालय कब्जा गरेर देशले जनक्रान्तिमा प्रवेश गरिसकेको सन्देश दिए । मङ्सिर १९ सम्म आइपुग्दा विराटनगरको बडाहाकिम भवनबाहेक त्यहाँका...

नेपाल भूमिबाट भएको आन्दोलन

वि.सं. २००७ को जन–क्रान्ति एवं लामो सङ्घर्षपछिको २०४६ को जन–आन्दोलन र २०६२÷६३ को जन–आन्दोलन यी सबै नेपालको अग्रगामी परिवर्तनका सम्बाहक थिए । यी सबैमा गिरिजाप्रसाद कोइराला ((गिरिजाबाबु) को नेतृत्वदायी भूमिका रह्यो । वि.सं. २००३ माघ १२ र १३ गते कलकत्ताको भवानीपुरस्थित खाल्सा स्कुलमा भएको अधिवेशनले–‘नेपाली राष्ट्रिय काँग्रेस’ को स्थापना ग¥यो । नेपाली राष्ट्रिय काँग्रेसले आफ्नो उद्देश्यमा भनेको थियो–‘अहिंसात्मक...

बर्माको नरसंहार विरुद्ध दायित्त्व

नेपालको प्रजातान्त्रिक सङ्घर्षमा बर्मा (म्यान्मार)मा रहेका नेपाली र बर्माको सरकारले उल्लेखनीय सहयोग पु¥याएको थियो । सन् १९४८ मा ब्रिटिस उपनिवेशिक शासनबाट बर्मा स्वतन्त्र भयो । त्यहाँ एएफपीएफएल (एन्टी फासिस्ट पिपुल्स फ्रिडम लिग)को नेतृत्वमा सरकार गठन भयो । त्यो सरकारमा बर्माको समाजवादी पार्टीका नेताहरू– उ वास्वे, चाउचिन र अरूहरूले महत्त्वपूर्ण मन्त्रालय सम्हालेका थिए । उनीहरूसित बीपी कोइरालाको सुमधुर सम्बन्ध...

राष्ट्रिय एकता र मेलमिलाप

नेपाल निकै लामो समयदेखि निर्दलीय निरङ्कुशताको कठोर नियन्त्रणमा थियो र अझ कठोरतातिर गइरहेको थियो । ‘सबै पञ्च नेपाली र सबै नेपाली पञ्च’ भनिने सर्वसत्तावादी दम्भमा पञ्चायती तन्त्रभित्र प्रवेश पाउने वा आफूलाई पञ्च भन्नेहरू मात्र नेपाली हुनसक्छन् । अरू नेपाली हुनसक्तैनन् भन्ने नितान्त राष्ट्रघाती प्रवृत्तिमा सरकार गइरहेको थियो । देश र जनताको हित र हकलाई सर्वोपरि मान्ने र त्यसैमा आफूलाई समर्पण गर्ने राष्ट्रवादीहरूलाई–‘अराष्ट्रिय...

क्रान्तिकै लागि जन्मियो काँग्रेस

नेपाली काँग्रेसको चौधौँ राष्ट्रिय महाधिवेशन आजबाट सुरु हुँदैछ । काँग्रेसले आफूलाई समयसापेक्ष कसरी परिष्कृत गर्ने र नयाँ नेतृत्व कस्तो चुन्ने भन्ने बहस पनि सँगसँगै चलिरहेको छ । यस सन्दर्भमा काँग्रेस कुन परिवेशमा जन्मिएको थियो भन्ने पृष्ठभूमिमा जान आवश्यक छ । नेपाली कांँग्रेस स्थापनासँग भारत

बलिदानबाट स्थापित गणतन्त्र

यता केही वर्षदेखि जनताको आधारभूत आवश्यकताको परिपूर्तिप्रति नितान्त विमुख भएर, हरेक क्षेत्रमा अनियमिता र भ्रष्टचारलाई वृद्धि गर्दै लगियो । निर्वाचित संसद्लाई एक पटक मात्र होइन, दुई पटक विघटन गरेर, संविधान र संसद्लाई कमजोर पार्ने दुस्प्रयासहरू भए ।

बीपीले कायम गरेको सम्बन्ध

वि.सं. २०१६ जेठ १३ गते बीपी कोइरालाको प्रधानमन्त्रित्वमा जननिर्वाचित सरकार गठन भयो । यो सरकार जनताको हो, यसलाई हामी आफैँले आफ्नो मत दिएर बनाएका हौँ भन्ने सरकारप्रतिको अपनत्व, सद्भाव र सहयोगको भावना आमजनतासम्म पुगेको थियो । हरेक क्षेत्रमा पछिपरेको देश, नेपाललाई द्रुततर रूपले अघि बढाएर, अरू विकसित देशले एक शताब्दी लगाएर गरेका कार्यलाई नेपालले एक दशाब्दीभित्र पूरा गरेर ती विकसित देशहरूको हाराहारीमा पुग्नुपर्छ भन्ने...

बीपीद्वारा भएका राष्ट्रहितका केही कार्य

वि.सं. २०१७ को जनक्रान्तिले नेपालमा राजनीतिक परिवर्तन मात्र ल्याएन, यसले आर्थिक, सामाजिक, शैक्षिक, सांस्कृतिक प्रभृति हरेक क्षेत्रमा युगान्तकारी परिवर्तन ल्यायो । यही क्रान्तिले निमुखा रैतीको रूपमा रहेका नेपालीलाई अधिकार सम्पन्न नागरिको स्तरमा उठायो । २००७ को चैतमा ‘नेपालको अन्तरिम शासन विधान–२००७’ लागू गरियो । यसले धेरै–धेरै पहिलेदेखि रहेका अनेक विभेद र असमानतालाई हटायो । स्त्री र पुरुष दुवैलाई समान कामको...

चीनसितको सुमधुर सम्बन्ध

वि.सं. २०१२ को साउन २४ मा राजा महेन्द्रले २०१४ को असोज २२ देखि देशमा आम चुनाव गराउने घोषण गरे, तर चुनाव गराएनन् । त्यसको विरोधमा नेपाली काँग्रेसले २०१४ को मङ्सिर २२ देखि देशव्यापी रूपमा भद्र अवज्ञा आन्दोलन ग¥यो । यसमा युवा–विद्यार्थी, महिला, श्रमजीवी, भूतपूर्व सैनिक आदि सबैको उत्साहप्रद सहभागिता थियो । कतिपय जिल्लामा आन्दोलनकारीलाई कठोर दमन गरियो, अनेक यातना दिइयो । ती सबैले आन्दोलनलाई निष्क्रिय पार्न सकेन । आन्दोलन...