सत्तासीन पाँच दलीय गठबन्धनका अभिभारा

संङ्घीय राज्यप्रणालीको आधारभूत तहको सरकार गठनका लागि स्थानीय तह निर्वाचन आगामी वैशाख ३० गते हँुदैछ । निर्वाचन जति नजिकिँदै छ, त्यति नै राजनीतिक सरगर्मी बढ्न थालेको छ । स्थानीय तहका सरकार भनेको लोकतन्त्र, गणतन्त्र, शान्ति, विकास र समृद्धि हासिल गर्ने आधारशीला हुन् । साथसाथै स्थानीय सरकार समाजवादको आधार निर्माणका संवाहक पनि हुन् ।

सुरक्षा कोषको उपयोगिता

श्रमिकलाई अप्ठेरो पर्दा सहयोग पु-याउने उद्देश्यका साथ आर्थिक कोषका रूपमा सामाजिक सुरक्षा कोषको अवधारणा अगाडि सारिएको हो । न्यूनतम वेतनबाहेक थप सुविधा उपलब्ध गराएर यस्तो सुविधा रकमलाई सञ्चय गर्दै जान सकिने र साह्रोगाह्र्रो पर्दा कोषमा जम्मा भएको रकमबाट आर्थिक सुविधा उपलब्ध गराउन सकिने हिसाबले आएको सामाजिक सुरक्षाको अवधारणालाई अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठन (आईएलओ)ले सन् १९५२ मा अभिसन्धि नं. १०२ बाट सामाजिक सुरक्षासम्बन्धी...

निर्वाचन प्रणालीमा सुधारको खाँचो

हाम्रो देशको निर्वाचन प्रणाली मिश्रित प्रकृतिको भए पनि पहिलो हुने निर्वाचित हुने (पहुनिहु) प्रणाली नै हाबी भएको छ । हुनलाई पहिलो हुने निर्वाचित हुने प्रणालीमा ६० प्रतिशत र समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीमा ४० प्रतिशत गरेर मिश्रित निर्वाचन प्रणाली भनिए पनि यो निर्वाचन प्रणाली दोषमुक्त हुन सकेको छैन । प्रत्यक्ष निर्वाचन प्रणालीमा पैसावालहरूले टिकट प्राप्त गर्ने, जसरी पनि निर्वाचन जित्न जेजति पनि पैसा खर्च गर्ने, धाँधली...

संविधान कार्यान्वयनका चुनौती

०६२/६३ सालको युगान्तकारी परिवर्तनबाट प्राप्त भएका उपलब्धिहरू–लोकतान्त्रिक गणतन्त्र, सङ्घीयता, धर्म निरपेक्षता, समावेशिता, कानुनी शासन, समाजवादउन्मुख राज्य प्रणालीलाई संस्थागत गर्न २०७२ साल असोज ३ गते संविधान सभाबाट नयाँ संविधान जारी भएको थियोे ।

वाम–लोकतान्त्रिकशक्ति र पुष्पलाल

नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका संस्थापक महासचिव पुष्पलाल नेपालमा माक्र्सवादी विचार फैलाउने प्रथम व्यक्तित्व हुनको साथै नेपालको जनवादी क्रान्ति सम्पन्न गर्ने कार्यक्रम अगाडि सार्ने सिद्धान्तकार एवम् गणतन्त्र र समाजवादको सपना देख्ने युगपुरुष हुनुहुन्थ्यो । पुष्पलालको राजनीतिक जीवनको थालनी उहाँका दाजु गङ्गालालको हत्यापछि सुरु भएको पाइन्छ । अत्याचारी राणा शासकले उहाँका दाजु गङ्गालालको विक्रम संवत् १९९७ मा हत्या...

लोकहितकारी विचारका अर्थशास्त्री

वरिष्ठ अर्थशास्त्री डाक्टर गोविन्दबहादुर थापा पनि कोरोना महामारीको चपेटामा पर्नुभयो । सङ्क्रमित भएपछि उपचारका लागि गङ्गालाल हृदय केन्द्रमा भर्ना हुनुभएका उहाँको प्राण फर्केन । ७२ वर्षीय डा.थापाको निधनबाट एक वरिष्ठ, देशभक्त अर्थशास्त्री गुमाएको छ देशले । नेपालको वाम आन्दोलनले एक जना वरिष्ठ माक्र्सवादी अर्थशास्त्री गुमाएको छ । नेकपा एमाले २०५१ मा सरकारको नेतृत्व गरेर राज्य सञ्चालन गर्न थालेपछि त्यो पार्टी र...

गौरवशाली बैङ्कको चुनौती र अभिभारा

देशको जेठो, धनी र पुरानो बैङ्क नेपाल बैङ्क लिमिटेड स्थापनाको ८३ वर्ष पूरा भई ८४ वर्षमा प्रवेश गरेको छ । नेपालमा आधुनिक बैङ्किङ प्रणालीको थालनी यही बैङ्कको स्थापनाबाट भएको हो । विक्रम संवत् १९९४ कात्तिक ३० गते सरकारको ४० प्रतिशत र निजी क्षेत्रको ६० प्रतिशत स्वामित्व रहनेगरी १० जना सेयर होल्डरको चुक्ता पुँजी आठ लाख ४२ हजारको पुँजीबाट यो बैङ्कको स्थापना भएको हो । मुलुकमा राणा शासनकालको अन्तिम दशकदेखि आर्थिक, सामाजिक,...

१५ सेप्टेम्बरका १२ बुँदा

सेप्टेम्बर १५ तारिख नेपाल कम्युनिस्ट आन्दोलनको ऐतिहासिक दिन हो । ७१ वर्षअघि सन् १९४९ सेप्टेम्बर १५ मा दिन नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीका महासचिव पुष्पलालले यो पार्टीको प्रथम घोषणापत्र जारी गर्नुभएको थियो । त्यही घोषणापत्रले नेपालको कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई नयाँ दिशाबोध र क्रान्तिकारी मोड प्रदान गरेको थियो । २२ अप्रिल १९४९ मा भारतको कलकत्तामा पुष्पलाल महासचिव र सदस्यहरूमा नरबहादुर कर्माचार्य, नारायणविलाश जोशी, निरञ्जनगोविन्द...