जनगणनाका नायक : गणक र उत्तरदाता

मेरो गणना : मेरो सहभागिता’ भन्ने नाराका साथ राष्ट्रिय जनगणनाको १२औँ शृङ्खला बिहीबार (कात्तिक २५ गते) देखि सुरु भएको छ । नेपालमा सङ्घीयता लागू भएपछिको यो पहिलो जनगणना हो । आगामी मङ्सिर ९ गतेसम्म हुने यो जनगणनाबाट नेपालको पछिल्लो जनसङ्ख्याको स्थितिका साथै देशका थुप्रै सबल र दुर्बल पक्षका बारेमा जानकारी प्राप्त हुने अपेक्षा गरिएको छ । सामान्यतया जनगणना भनेको

परराष्ट्र मामिलाको अन्तरवस्तु

सन् १७६८ को नेपालको एकीकरण अभियानपछि नेपालको कूटनीति सञ्चालन गर्ने प्रारम्भिक अड्डाको स्थापना भएको हो । यससँगसँगै परराष्ट्र मामिलाको व्यवस्थित विकासको चरण आजसम्म कायमै छ । ल्हासा, तिब्बतमा वकिल कार्यालय र पटना, भारतमा इलाइची कोठाको भौतिक रूपमा कूटनीतिक अफिस खडा गरेर छिमेकी सम्बन्धमा द्विपक्षीय दौत्य सम्बन्ध कायम गरिएको सबुद तथा ऐतिहासिक प्रमाण छ । नेपालको राणाशासनमा बेलायती भारतको आवासीय प्रतिनिधिलाई काठमाडौँले...

परिचयपत्र अभियानमा अलमल

राष्ट्रिय परिचयपत्र भनेको बहुउद्देश्य प्रमाणपत्र हो, जसमा राष्ट्रिय परिचयसहित व्यक्तिको विस्तृत जैविक विवरणसमेत समावेश हुन्छ । नेपालको संविधान (२०७२)को धारा ५० को निर्देशक सिद्धान्तमध्ये देहाय (च) मा रहेको विकाससम्बन्धी नीतिको ७ नम्बर बुँदामा एकीकृत राष्ट्रिय परिचय व्यवस्थापन सूचना प्रणाली विकास गरी नागरिकका सबै प्रकारका सूचना र विवरण एकीकृत रूपमा व्यवस्थापन गर्ने तथा यसलाई राज्यबाट उपलब्ध हुने सेवा सुविधा...

शैक्षिक सुधारको पर्खाइमा शिक्षक

शैक्षिक सुधारका लागि ल्याइएको ‘राष्ट्रिय शिक्षा पद्धतिको योजना २०२८’लाई ‘नयाँ शिक्षा’ पनि भनिन्छ । यो लागू भएपछि नेपालको शिक्षा क्षेत्रमा ठूलो परिवर्तन भयो । यस योजनाले शिक्षाका राष्ट्रिय उद्देश्यहरूको किटान ग¥यो । शिक्षाको सङ्गठनात्मक स्वरूप परिवर्तन गरी तहगत उद्देश्य पनि निर्धारण ग¥यो । पाठ्यक्रम परिवर्तन गरी व्यावहारिक शिक्षण पद्धति तथा शिक्षण सामग्रीको प्रयोगमा जोड दिने काम पनि यसै योजनाले गरेको थियो ।...

सङ्घीयतापछि पहिलो जनगणना (सम्पादकीय)

राष्ट्रिय जनगणना आजदेखि सुरु हुँदैछ । सङ्घमा राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति र प्रधानमन्त्री, प्रदेशमा मुख्यमन्त्री, स्थानीय तहमा नगर तथा गाउँ प्रमुख र वडामा वडाध्यक्षको गणना गरी जनगणनाको प्रारम्भ गर्ने कार्यक्रम छ । आजदेखि गणक घरघरमा पुगेर विवरण सङ्कलन प्रारम्भ गर्ने छन् । वि.सं. १९६८ देखि सुरु भएको जनगणना हरेक १०/१० वर्षमा गरिँदै आएको छ । ‘मेरो गणना मेरो सहभागिता’ भन्ने नाराका साथ सुरु भएको यस पटकको जनगणनाका लागि आठ हजार...