बुवाले एक महिनाअघि खसी ल्याउन छाड्नुभयो

हाम्रो समाज यति छिटो परिवर्तन भइरहेको छ कि हाम्रा चाडपर्वहरू बाल्यकालमा जसरी मनाइन्थ्यो, त्यो अहिले छैन । त्यो बेला मनाइने चाडपर्व र अहिले मनाइने चाडपर्वमा आकाश–जमिनको फरक छ । सानो छँदा हजुरबुवाले भन्नुहुन्थ्यो, “बजारमा यति पैसाले लुगा किन्थेँ, यति पैसाले यो किन्थेँ, यति पैसाले त्यो किन्थेँ ।” हजुरबुवाको कुरा सुनेर अचम्म लाग्थ्यो तर पछि थाहा भयो कि यस्ता कुरा निकै प्रिय हुने रहेछन् । हिजोआजका पिँढीलाई पनि मैले मेरा...

कोही खुसी, कोही दुःखी

नेपालीहरूको महान् चाड दशैँको चहलपहल सुरु भइसकेको छ । दशैँको किनमेलदेखि गाउँको यात्रासम्मको हतारो सबैमा देख्न सकिन्छ । गत वर्ष कोरोनाले थिचेको दशैँलाई यस पटक धेरैले धूमधामका साथ मनाउने योजना बनाएका छन् । नेपाली कलाकारहरूले पनि दशैँको विभिन्न योजना बनाएका छन् ।

फुटबलर विदेशमा अरू स्वदेशमै

परिवार र आफन्तसँग बसेर रमाइलो गर्ने चाड पनि हो– दशैँ । त्यसैले कामको क्रममा गाउँघरबाट टाढा रहेकाहरू यो बेला घर फर्किन्छन् । परिवार र आफन्तसँग बसेर रमाइलो गरी मनाउँछन् तर कुनैकुनै पेसा यस्तो पनि हुन्छ, जुन पेसाले दशैँ भन्न पाउँदैन । प्रहरी, सेना र सञ्चारकर्मीहरू दशैँमा पनि आआफ्नो काममा सक्रिय रहन्छन् । खेलकुद क्षेत्रलाई पनि यही कोटिमा राख्न सकिन्छ ।

चाडपर्वमा कति खाने कसरी खाने ?

दशैँलाई आफूभन्दा ठूला र मान्यजनबाट आशीर्वाद लिने तथा अत्यधिक खानपान गर्ने चाडका रूपमा लिइन्छ । चाडपर्वमा हामी मनलाग्दो खान्छौँ । त्यसमाथि दशैँजस्तो पर्व । अर्थात् मासु खाने पर्व । थरीथरीका मासु खाइन्छ नै । आफन्त, इष्टमित्रकहाँ आयोजना गरिने जमघट र भोजभतेरले पनि हाम्रो पेट खाली राख्न दिँदैन । बरु आवश्यकताभन्दा बढी खाइदिन्छौँ ।

नवरात्रि पूजा

श्रीमद् देवीभागवतमा बताइएका चार नवरात्रमध्ये शरद् ऋतुमा पर्ने भएकोले महान् चाड दशैँलाई शारदीय नवरात्र र नेवारी परम्परामा मोहिनी नखः अर्थात् मख्ख पार्ने चाड आदि नामले सम्बोधित गरिन्छ । आश्विन शुक्ल प्रतिपदादेखि नवमीपर्यन्त दुर्गा भवानीको पूजा, आराधना गरिन्छ र दशमीको दिनमा शास्त्रीय विधानअनुसार दुर्गा विसर्जन गरी टीका– जमरा मान्यजनको हातबाट ग्रहण गरिन्छ । यो पर्व आश्विन शुक्ल कोजाग्रत पूर्णिमासम्म मनाउने चलन...