कथा: घडेरी

 “पर्ख.... पर्ख.......” रामदास कराउँदै अगाडि बढिरहेको डोजरलाई रोक्न खोज्दै थियो । “यहाँबाट बाटो फराकिलो बनाउन तिमीहरूले मलाई लास बनाउनु पर्नेछ ।” रामदास कड्किँदै थियो । ऊ थप्दै थियो, “गरिबलाई उठिबासै लगाउनु पर्ने ? देशमा जुन व्यवस्था आए पनि गरिबै मर्नुपर्ने ? अहँ यहाँबाट त बाटो फराकिलो पार्न दिन्नँ दिन्नँ ।” रामदास डोजरकै अगाडि गएर लम्पसार प¥यो । वडाका अध्यक्ष र तिनका सेनामेना आए र उनलाई उचालेर पाखा लगाए । रामदासमा कसरी यस्तो...

इतिहासको ‘दूध र पानी छुट्याउने’ उपकरण

मार्टिन चौतारी प्रकाशक रहेको डा. महेशराज पन्तको पुस्तक ‘नेपाली इतिहासको परिवेश केही ऐतिहासिक र मसीजीवी’ २०७७ को अन्त्यतिर प्रकाशनमा आएको छ । राजधानी दैनिक पत्रिकामा त्यसअघि नै प्रकाशन भइसकेका २५ वटा लेखलाई ऐतिहासिक र मसीजीवीका आधारमा पुस्तकमा समेटिएको छ । अधिकांश लेख ऐतिहासिक व्यक्तिकेन्द्रित छन् तर पनि तिनले तत्कालीन परिवेशलाई पनि राम्ररी उजागर गर्छन् । ‘शासकको तारिफ गरी कवि र लेखकह

गुडबाई राजेन्द्र सर

राजेन्द्र सर, अक्षरहरूमा हामीलाई छाडेर, अझ भनौँ अक्षरहरूमा मात्र आफू बाँचेर तपाईंको यो महाप्रस्थानलाई मेरो ब्रह्मले पटक्कै पत्याउन सकेको छैन ! नपत्याए पनि, पत्याउन नमाने पनि यही अन्तिम सत्य त छ अहिले हाम्रा अगाडि ! तपाईंलाई औपचारिक श्रद्धासुमन लेख्न हात कामिरहेका बेला कसरी पोखूँ म तपाईंको विराट् व्यक्तित्वलाई ! हो, म स्तब्ध छु, निःशब्द छु ! इलामको क्याम्पस प्रमुखदेखि त्रिभुवन विश्वविद्यालयको प्राध्यापक

चुरोटको लत

चुरोट तथा सुर्तीजन्य पदार्थप्रति मानव जातिको मोह धेरै छ । ‘अरस्तु र अन्य दार्शनिकले जेसुकै बोलून्, सुर्तीजन्य पदार्थको समकक्षमा ती कुरा आइपुग्दैनन् । जुन व्यक्ति सुर्तीजन्य पदार्थविना बाँच्छ, ऊ जिउनलायक रहँदैन ।’ फ्रान्सेली नाटककार मलिया (सन् १६४५–१६७३) को यो उद्धरणले सुर्तीजन्य पदार्थप्रति मानिसकोे उच्च आशक्ति रहेको उजागर गर्छ ।

समाचार सुनाइने डाँडा

तुवाचुङ, रावाचुङ, सोरोचुङ र बोतोचुङजत्तिकै लावाचुङको ऐतिहासिक तथा साँस्कृतिक महŒव रहेको छ । तुवाचुङलाई केन्द्र मानेर हलेसीगढी (दुर्छिम), लावाचुङ (धितुङ) र खोक्चिलिपा पँधेरो (सल्ले)लाई तीन चुला ठानेर ऐतिहासिक तथा साँस्कृतिक पाटो जोड्न खोजिँदै छ । हलेसी महादेवस्थान विकास समितिले किराती चुलाको दर्शनलाई आधार बनाएर हलेसीगढी, लावाचुङ र खोक्चिलिपा पँधेरोलाई तीन चुला मानेर ऐतिहासिक तथा साँस्कृतिक पाटो जोड्न खोज्दा लावाचुङ...