सुशासनमा सूचना प्रविधि

शासनका पात्रहरूमा निहित शक्ति, अधिकार, स्रोत र दायित्वको उपयोगलाई जनमुखी बनाई नागरिकको अपेक्षाअनुसार छिटो, छरितो प्रभावकारी सेवा प्रवाह गर्ने, नागरिकमा सुख, शान्ति र समृद्धिको अनुभूति दिलाउने सुशासन एक प्रतिष्ठित शासन प्रणाली हो । शासन व्यवस्था पारदर्शी, अनुमानयोग्य, कानुनसम्मत र नागरिकप्रति उत्तरदायी हुनुपर्ने विषयलाई जोड दिने सुशासनले शासन प्रक्रियामा नागरिकको अर्थपूर्ण र सक्रिय सहभागिताको खोज गरी शासनलाई...

सुशासनको कसीमा स्थानीय तह

सामाजिक उन्नयन र प्रगतिको बाधकको रूपमा रहेको भ्रष्टाचारको न कुनै निश्चित मूल्य हुन्छ, न त कुनै तह नै । न यसले तल्लो पद र माथिल्लो पद नै छुट्याउने गर्दछ । यसले शासनको हरेक तह, तप्का र मानव जीवनको समग्र पक्षमा आफ्नो जड स्वरूपले प्रभुत्व जमाइरहेको हुन्छ । यसरी प्रभुत्व जमाइरहेको भ्रष्टाचारलाई न्यूनीकरण गरी शासन व्यवस्थालाई सुशासनयुक्त, सुदृढ, जनमुखी, जवाफदेही र समावेशी बनाउने उद्देश्यका साथ मुलुक सङ्घीय शासन प्रणालीमा...

महामारीमा सुशासन अपरिहार्य

सुन्दा राम्रो सुनिने र भन्दा मानिने सुशासनको व्यावहारिक कार्यान्वयन पक्ष अति नै चुनौतीपूर्ण छ । कुनै पनि मुलुकको सुशासनको मियो त्यहाँको सरकार हो; तथापि बहुस्तरीय शासकीय संरचनाको प्रभाव रहेको हाम्रो वर्तमान शासन प्रणालीमा सुशासनको प्रत्याभूति दिलाउनका लागि सरकारका अतिरिक्त निजी क्षेत्र, सहकारी क्षेत्र, नागरिक समाज, गैरसरकारी संस्थाको साथै आम नागरिकसमेत सजग, सचेत र जिम्मेवार हुनुपर्छ । नेपालको परिप्रेक्ष्यमा...

नैतिक भाव र यथार्थ

कानुनी बन्देजविना आफूलाई आफैँले बाँध्ने तथा सत्कर्मतर्फ उन्मुख हुन प्रेरित गर्ने नैतिकताले समाजका हरेक सदस्यलाई असल नीति, नियम, पद्धति र व्यवहारको अनुसरण गर्न अभिप्रेरित गर्छ । नैतिकताले व्यक्तिलाई कुन कुरा वा व्यवहार ठीक वा बेठीक, के असल वा खराब भन्ने कुराको बोध गराई निजमा निहित सदाचारिताको गुणलाई व्यावहारिकतामा रूपान्तरण गर्ने गर्छ । हुन त नैतिकताका व्यक्तिगत, सामाजिक, आर्थिक, राजनीतिक, संस्थागत, पेसागत वा...

समृद्धिको सपना हाम्रो अवस्था

समृद्धि विकासको उच्चतम अवस्थामा प्राप्त हुने आनन्द वा खुसी हो, जसमा आमनागरिकले विकासको वास्तविकता अनुभूत गर्न पाउँछन् । समृद्धिले भौतिक विकास सँगसँगै आमनागरिकमा भावनात्मक एकता, राष्ट्र र राज्यप्रतिको अपनत्वभावको विकाससँगसँगै हर्षोल्लास, उमङ्ग र उत्साहको खोज गरिरहेको हुन्छ । समृद्ध मुलुकमा रूपान्तरित भएको अनुभूतिका लागि त्यस मुलुकको आर्थिक, सामाजिक तथा भौतिक विकास सँगसँगै आमनागरिकको जीवनस्तर तथा खुसीको मानचित्र...

सुशासनविना पाइन्न समृद्धि

सल शासन र नागरिकमुखी शासनको पक्षपोषण गर्ने सुशासनले राज्यमा निहित स्रोत, साधन, अधिकार र शक्तिको न्यायोचित बाँडफाँट तथा यसको समुचित परिचालनमा जोड दिने गर्छ । यसो हुँदा शासनप्रति आमनागरिकको अपनत्वभाव वृद्धि हुने गर्छ । सुशासनका लागि भ्रष्टाचारमुक्त र चुस्त प्रशासनका अलावा राज्य प्रदत्त सेवाहरूको प्रवाह मितव्ययी, प्रभावकारी र औचित्यपूर्ण हुनु पनि जरुरी छ । मुलुकमा सुशासन कायम गर्ने मुख्य जिम्मेवारी सरकारको हो तथापि...

शिक्षा पढ्नलाई मात्र होइन

शिक्षाले नै मानवलाई सिर्जनशील बनाउँदै आधुनिक विज्ञानका खोज, अनुसन्धान र प्रयोग गर्न सक्ने बनाएको छ भने यसले नै मानिसलाई सामाजिक प्राणीका रूपमा स्थापित गरेको छ । मानवको आर्थिक, सामाजिक, भौतिक तथा नैतिक पक्षसँग जोडिएको शिक्षालाई व्यावहारिक र समयसापेक्ष बनाउन नसक्दा आज हाम्रा विद्यालय तथा विश्वविद्यालय बर्सेनि लाखौँ बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखानाजस्ता भएका छन् । भविष्यप्रतिको सोचविनाको मुनाफा केन्द्रित शिक्षाले...