संसद् विघटनको विधिशास्त्र

संसद् (प्रतिनिधिसभा) विघटनका बारेमा यतिबेला चर्चा छ । नेपालको संसदीय इतिहासमा झन्डै आधा दर्जनपटक र नयाँ संविधान जारी भएपछि पनि छ महिनाको अन्तरालमा दुईपटक विघटन भएका कारणले पनि यसको चर्चा अलि बढी नै भएको हुन पर्छ । यस आलेखमा संसद् विघटनको विधिशास्त्रका बारेमा चर्चा गर्ने प्रयास गरिएको छ ।

न्यायमा ज्येष्ठ नागरिकको पहुँच

विश्व स्वास्थ्य सङ्गठन (डब्लुएचओ)को परिभाषाअनुसार ज्येष्ठ नागरिक (६० वर्षमाथिको उमेर) माथि हुने दुव्र्यवहार भन्नाले ‘आपसी विश्वास र निर्भरताको सम्बन्ध सीमाभित्र रहेर गरिने कुनै पनि त्यस्तो काम, कामको सिलसिला वा कामको अभाव, जसका कारणले ज्येष्ठ नागरिकलाई शारीरिक वा मनोवैज्ञानिक क्षति पुग्छ’लाई जनाउँछ । ज्येष्ठ नागरिकमाथिको दुव्र्यवहार पारिवारिक हिंसा चक्रको एक हिस्सा पनि हुन सक्छ । सारांशमा ६० वर्षमाथिका व्यक्तिका...

मनसुनप्रति सजगता (सम्पादकीय)

कृषि प्रधान नेपालमा मनसुन महत्त्वपूर्ण अवधि हो । आकाशे पानीको भरमा गर्नुपर्ने खेती र कतिपय स्थानमा खोलानालामा पानीको सतह बढेपछि मात्र सिँचाइ सम्भव हुने भएकाले पनि मनसुन र नेपालको खेती प्रणाली अन्तरसम्बन्धित छन् । मनसुन कृषि कर्मका लागि जल प्रदायक अवधि मानिन्छ, जुन मानो खाएर मुरी उब्जाउने समयमा पर्छ । यो अवधिलाई कृषि मौसम भने पनि हुन्छ तर यो अवधि कृषिका लागि उत्तिकै चुनौतीपूर्ण पनि हुन्छ । कृषियोग्य जमिन पहिरो जाने,...

१९९ बुँदाले सिर्जित बहस

नेपाल सरकारका अर्थमन्त्री विष्णुप्रसाद पौडेलबाट प्रस्तुत आ.व. २०७८।७९ को बजेट वक्तव्यमा खानीजन्य ढुङ्गा, गिट्टी, बालुवालाई निर्यात गरी व्यापार घाटा न्यूनीकरण गर्ने बुँदा १९९ ले नेपाली सरोकारवालाहरूलाई तरङ््गित बनाएको छ । चर्चा हेर्दा विगत तीन दशकयता वातावरणीय चेतना उल्लेखनीय स्तरमा वृद्धि भएको छ । नेपाली समुदायमा वातावरणप्रतिको योे संवेदशीलता सकारात्मक पक्ष हो । यतिखेरको चर्चाले अब सरकारले कुनै पनि कार्यक्रमहरू...

निर्वाचन नै समस्याको समाधान

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारले पाँच महिनामा दोस्रोपटक प्रतिनिधिसभालाई विघटन गरी नयाँ निर्वाचनको सिफारिस गर्नुको निहितार्थ बुझ्नु आवश्यक छ । विपक्षी दलमा रहेको दुविधा तथा व्यापक अविश्वासका कारण नै तीन महिनामा नयाँ सरकार गठनको विकल्प दिन सकेनन् । यद्यपि, सरकारको विपक्षमा रहेका राजनीतिक दलले प्रधानमन्त्री ओलीको विकल्पमा जुनसुकै बखत पनि नयाँ सरकार गठन गर्ने दाबी गर्दै आएका थिए । बाह्य रूपमा नयाँ...