साइबरबाट चरित्रहत्या

डिजिटल युगको सुरुवातलगत्तै साइबर सुरक्षा संसारका केहीले मान्यता दिए पनि भाइरसविरुद्ध प्रणालीको सुरक्षा गर्दा जैविक संसारबाट सिक्नुपर्ने कुरा धेरै छन् । अब कोरोना भाइरस महामारीले साइबर सुरक्षा विश्वबाट चिकित्सा जगत्लाई केही सिक्ने अवसर प्रदान गर्छ । सामाजिक मिडिया प्लेटफर्मले व्यक्तिलाई एक–अर्कोसँग जडान गर्न र एक क्लिकमा एक–अर्काको जानकारी पाउन अनुमति दिन्छ । यद्यपि, ‘फ्लिप’ पक्षमा, प्रविधिमा केही त्रुटि...

संस्कार सुधार्ने समय !

कसैकहाँ पाहुना हुन जान नपाइने र आफूकहाँ पनि कसैलाई बोलाउन नहुने समय हो यो । छरछिमेकीले गुहार माग्दा पनि मुहार लुकाउनपर्ने अवस्था आयो । चाहेर पनि गुहार दिन जान सकिँदैन । जिउँदाको जन्त र मर्दाको मलामी जान पनि नहुने भयो । मृतक सङ्क्रमित भए, परिवारका सदस्य र अरू आफन्तजनले जम्मा भएर, अन्तिम श्रद्धाञ्जली दिएर, पालैपालो काँधमा बोकेर, घाटमा लगेर, प्रचलित परम्पराअनुसार अन्तिम संस्कार गर्दैनन् । नेपाली सेनाका तोकिएका जवानले,...

उखान र लोकजीवनको सार्वभौम समरसता

न भिक्षुको भिक्षुकात याचते । यसको सोझो अर्थ हो– भिक्षुले भिक्षुसँग भिक्षा माग्दैन । तर, यो उक्तिको लक्ष्यार्थ गहिरो छ । आफैँ अर्काको सहयोगमा निर्वाह गर्ने व्यक्तिबाट अरूले कुनै आस गर्नु व्यर्थ छ । अर्को उपाख्यान भन्छ, “वरय अद्द्य कपोतः श्व मयुरात् ।’’ यसको अक्षरशः अर्थ हुन्छ– भोलि प्राप्त हुने मयुरभन्दा आजै प्राप्त हुने परेवा निको । गूढार्थ हो– भोलिको ठूलो प्राप्तिको लोभमा आजै हात परेको फाइदा गुमाउनु मूर्खता ठहर्छ...

मकवानपुरमा दुर्लभ ‘भोटेलहरा’

मकवानपुरमा भोटेलहरा नामको दुर्लभ वनस्पति फेलापरेको छ । तीन महिनाभन्दा बढी समय लगाएर यस वनस्पतिको वासस्थान फेलापार्न पङ्तिकारलाई सफलता मिल्यो । सरकारी सेवाको सिलसिलामा मकवानपुरमा पदस्थापना हुँदादेखि नै भोटेलहराप्रति चासो थियो । विक्रम संवत् २०७८ वैशाख १४ गते मकवानपुरको बकैया गाउँपालिकाको वडा नम्बर ११ मा पर्ने ठिङ््गन क्षेत्रमा यो वनस्पति फेलापरेको हो । यसका हर्बेरियम नमुना वनस्पति अनुसन्धान केन्द्र मकवानपुर...

कोरोना महामारीको पछिल्लो प्रवृत्ति

विश्वमा जब जब कोरोना महामारीको नयाँ लहर आएको छ तब तब कुनै एक भौगोलिक क्षेत्रको विशेष र ठूलो योगदान हुने गरेको छ । विश्वको वर्तमान कोरोना लहरको कुरा गर्ने हो भने यसै वर्ष फेब्रुअरीको मध्यतिरबाट सुरु भई करिब साढे दुई महिनापछि अर्थात् अप्रिलको अन्त्यतिर उच्च बिन्दुमा पुग्यो÷ तत्पश्चात् मे महिनाभरि दक्षिण एसियामा कोरोना महामारीको नयाँ लहरको आतङ्क जारी रह्यो । वर्तमान लहरको सुरुवातीतिर युरोपको योगदान ठूलो रहे तापनि...