चीनका विदेशमन्त्रीको नेपाल भ्रमण

चीनका विदेशमन्त्री वाङ यीको शुक्रबारदेखि सुरु हुने नेपालको तीन दिने औपचारिक भ्रमणले दुई देशबीचको सौहार्दपूर्ण मित्रतालाई अझ सुमधुर बनाउन सहयोग हुने अपेक्षा गरिएको छ । भ्रमणको प्रकृतिलाई लिएर धेरै अड्कलबाजी भए पनि यसले सम्बन्धित देशबीचको आपसी मित्रता, समझदारी र विश्वासको आधारलाई फराकिलो बनाउन मद्दत पुग्नेछ ।

बजेट निर्माणअघिको दायित्व

अर्थ मन्त्रालयले आगामी आर्थिक वर्ष २०७९/८० को बजेटको तयारी सुरु गरेको छ । यसका लागि सरोकारवाला सरकारी संयन्त्रले काम थालेका छन् । यसै सन्दर्भमा बजेट निर्माण प्रक्रियामा रहेका सरकारी निकायका लागि राष्ट्रिय योजना आयोगले बजेट तर्जुमासम्बन्धी मार्गदर्शन र ढाँचा सार्वजनिक गरेको छ ।

राष्ट्रिय हितमा एमसीसी

काठमाडौँस्थित अमेरिकी दूतावासले एमसीसी सम्झौता अनुमोदन निर्णय गर्ने÷नगर्ने अधिकार नेपालकै भएको बताएको छ । यो राम्रो कुरा हो । दूतावासद्वारा जारी गरिएको विज्ञप्तिमा भनिएको छ, ‘नेपाली नेताहरूले एमसीसीको अनुमोदन गर्छन् या गर्दैनन् भन्ने निर्णय नेपालले गर्ने हो, एउटा सार्वभौम लोकतान्त्रिक मुलुकका रूपमा र यो केवल नेपालको निर्णय हो ।’

नेपाल भारत सम्बन्धका आयाम

नेपालको दक्षिणी छिमेकी भारतले बेलायती शासनबाट स्वतन्त्र भएर गणतन्त्रात्मक संविधान जारी गरेपछि बर्सेनि दिवसका रूपमा खुसीयाली मनाउँदै आएको छ । आज भारतको ७३औंँ गणतन्त्र दिवस हो । गणतन्त्र दिवस धेरै देशमा गणतन्त्र बनेको दिनको सम्झनामा मनाउने दिनको नाम हो । २६ जनवरी, १९५० मा भारतीय संविधान लागू भएको मितिलाई दिवसका रूपमा सम्मान गर्दछ । गणतन्त्र दिवसमा नयाँ दिल्लीको राजपथमा भव्य परेडको आयोजना गरिन्छ । देशको रक्षा क्षमता,...

तरलता अभावले अर्थतन्त्रमा असर

मुलुकको हालसम्मको आर्थिक तथा वित्तीय स्थिति र भुक्तान सन्तुलन जस्ता आधारभूत परिसूचकमा समयसापेक्ष सुधार हुन नसक्दा बैङ्क तथा वित्तीय संस्थामा तरलता अभाव भएको छ । यसले कर्जा तथा लगानीयोग्य रकम अभाव हुन गई गुणस्तरीय कर्जा उपलब्ध नभई उद्योग तथा व्यवसायको लागत अवाञ्छित रूपले बढ्न गई अर्थतन्त्र उत्साहजनक हुन सकेको छैन ।

आशा जगाउने प्रतिस्थापन बजेट

भदौको अन्तिम सातातिर प्रतिपक्षी दलको अवरोधका बीच सरकारले संसद्मा बजेट प्रतिस्थापन विधेयक पेस गरेको छ । पेस गरेको विधेयकमा सरकारले बजेटको आकार थोरै घटाएको छ । अर्कोतर्फ चुनाव केन्द्रित वितरणमुखी कार्यक्रम थप गरेको भनी यसको आलोचना पनि भइरहेको छ । आ.व. २०७८÷७९ का लागि पूर्वअर्थमन्त्रीले अध्यादेशमार्फत ल्याएको १६ खर्ब ४७ अर्ब ५७ करोड रुपियाँको बजेटलाई संशोधन गर्दै वर्तमान अर्थमन्त्रीले १६ खर्ब ३२ अर्ब ८३ करोडको...

बजेट प्रक्रिया परिवर्तनको अपेक्षा

आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को पहिलो सात महिनासम्ममा उपलब्ध आर्थिक परिसूचकहरूले नेपाली अर्थतन्त्रको समष्ठीगत आर्थिक स्थिति मिश्रित रहने देखाएका छन् । विगत केही समयदेखि राजस्व अनुसन्धानबाट नियमित हुने अनुगमन एवं आन्तरिक राजस्वबाट हुने अनावश्यक अनुगमनका कारबाहीले गर्दा निजी क्षेत्र देशमा लगानी बढाउन निरुत्साहित भएको देखिन्छ । आफ्ना उद्योगी व्यवसायीहरूलाई विश्वास गरेर स्वच्छ व्यवसाय–स्वच्छ प्रशासनको वातावरण निर्माण...

नयाँ वर्षको उपहार धरहरा

नयाँ वर्ष २०७८’ को शुभकामनासँगै धरहरा पनि उपहार दिने कुरा सार्वजनिक भएको छ । नेपालको काठमाडौँ सुन्धारामा वास्तुकला शैली मुगल र ‘नियोक्लासिकल’ शैलीमा बनेको थियो धरहरा । यो नौतले आकारको स्तम्भ थियो । विक्रम संवत् १९९० भन्दा पहिला यसमा ११ तला थियो, यसको बार्दली नवौँ तलामा थियो तर १९९० माघ २ मा आएको महाभूकम्पका कारणले बार्दलीभन्दा माथिको १० र ११ तला भत्कियो र नौ तलाको रह्यो । पुनः विसं २०७२ वैशाख १२ गते आएको ७.८ रेक्टरको...

निजी क्षेत्रस्तरमा भ्रष्टाचार निर्मूलन

भ्रष्टाचार नियन्त्रणमा निजी क्षेत्रको भूमिकालाई अहिले बढी जोड दिइन्छ । उदाहरणका लागि २००४ मा तत्कालीन संयुक्त राष्ट्र महासचिव कोफी अन्नानले ‘वल्र्ड इकोनोमिक फोरम’, डाभोसमा ‘ग्लोबल कम्प्याक्ट’ सिद्धान्तहरूमा भ्रष्टाचारविरुद्ध लड्न निजी क्षेत्रको भूमिकाको रूपरेखा प्रस्तुत गर्ने सिद्धान्त प्रतिपादित गर्नुभएको थियो । त्यो सिद्धान्तले भनेको छ कि निजी क्षेत्रले ‘घुसखोरी र जबर्जस्ती सबै किसिमका भ्रष्टाचारको...

रुग्ण उद्योग पुन सञ्चालन

नेपाल सरकारले बन्द भएका तथा रुग्ण अवस्थामा रहेका उद्योगलाई आगामी आर्थिक वर्षमा सञ्चालनमा ल्याउने भएको छ । सरकारले २०७७/०७८ को नीति तथा कार्यक्रममा यसो भनिएको छ । हेटौँडा कपडा कारखाना, बुटवल धागो कारखाना, गोरखकाली रबर उद्योगलगायतका उद्योग लामो समयदेखि बन्द अवस्थामा रहेका छन् । निजी क्षेत्रको स्वामित्वमा रहेका १० वटा रुग्ण उद्योग सञ्चालन गर्ने सरकारी योजना अलपत्र छ । औद्योगिक व्यवसाय ऐनले उद्योग पुनः सञ्चालनका...