स्वास्थ्य मापदण्ड पहिलो (सम्पादकीय)

गत वर्ष वैशाख पहिलो हप्ताका पत्रपत्रिका पल्टाएर हेर्दा कोरोना महामारीको अवस्था भयावह बन्दै थियो । चैत ११ गते राति १२ बजेबाट सरकारले मुलुकैभर बन्दाबन्दी (लकडाउन) घोषणा गरेको थियो । मानिसमा कोरोना सङ्क्रमणको त्रास बढ्दो थियो । नयाँ वर्ष २०७८ सँगै काठमाडौँ उपत्यकासहित देशैभरमा बढ्दै गएको दोस्रो चरणको कोरोना भाइरसको महामारीले अवस्था त्यस्तै देखिएको छ तर यसपटक मानिसमा त्यस्तो त्रास देखिएको छैन । पहिलो पटकको सङ्क्रमण...

स्वास्थ्य सेवामा जनताको पहुँच

नेपालको संविधानको भाग ३ मा मौलिक हक र कर्तव्यको चर्चा गरिएको छ । यस्ता हकहरू धारा १६ देखि ४६ सम्म उल्लेख गरिएका छन् । यसरी निर्धारित ३१ वटा हकको कार्यान्वयनका लागि आवश्यकताअनुसार राज्यले संविधान प्रारम्भ भएको तीन वर्षभित्र कानुनी व्यवस्था गर्नुपर्ने प्रावधान छ । धारा ३५ मा स्वास्थ्यसम्बन्धी हकअन्तर्गत (१) प्रत्येक नागरिकलाई राज्यबाट आधारभूत स्वास्थ्य सेवाबाट वञ्चित गरिने छैन । (२) प्रत्येक व्यक्तिलाई आफ्नो...

विश्वविद्यालय र निजामतीबीच समन्वय

मानव सभ्यताको आरम्भकालमा निश्चित उमेर पुगेपछि गुरुकुलमा बच्चाहरूलाई अध्यापनका लागि पठाइन्थ्यो । जहाँ भावी दिनमा आइपर्ने समस्याहरूलाई सहज रूपमा सामना गर्न सक्ने र जीवनलाई व्यावहारिक रूपमा सम्पादन गर्न सक्ने खालको शिक्षा दिइन्थ्यो । आज पनि पढाइने विषयहरू आफ्नो क्षेत्र, देशको वर्तमान र निकट भविष्यमा आइपर्ने विषय तथा अन्वेषण, चुनौती, कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने उद्देश्यबाट अभिप्रेरित छन् । नेपालको सन्दर्भमा, हाम्रा...

वनका उपभोक्ताको बीमा (सम्पादकीय)

सामुदायिक वनका उपभोक्ताको डढेलो तथा वन्यजन्तुको आक्रमणमा मृत्यु भएमा बीमा सुविधा पाउने व्यवस्था प्रभावकारी रूपमा लागू गरिने भएको छ । यस्तो बीमा कार्यक्रम २०७४ सालदेखि सुरु भए पनि प्रक्रिया, मापदण्ड तथा कार्यविधिको अन्योलका कारण उपभोक्ताले राम्ररी यस्तो सुविधा पाउन सकेका छैनन् तर २०७७ सालदेखि भने बीमा कार्यक्रमबाट लाभ लिने उपभोक्ताको सङ्ख्या बढ्दै गएको र २०७८ देखि यसलाई थप प्रभावकारी बनाइने सामुदायिक वन उपभोक्ता...

कोल्टे फेरिएको राजनीति

यतिबेला राजनीति कोल्टे फेरिएको छ । सत्तामा भएकाहरूलाई सत्तामा हुनुको कुनै स्वाद छैन, उता सडकमा भएकाहरूलाई भोलि नै सत्ताधारी होइने लालसाले गाँजेको छ । आन्तरिक रूपमा राजनीति कोल्टे फेरेको फे¥यै छ । यो केवल घरेलु राजनीतिको मात्रै पटकथा हैन । विश्व राजनीतिको सामान्य बाछिटा हो । यसै विषयमा समसामयिक राजनीतिको संक्षिप्त आकलन गर्ने यो आलेखको ध्येय रहेको छ । अमेरिकामा ४६ राष्ट्रपतिमध्ये जम्मा तेह्रजनाले बाहेक दोस्रो...