नयाँ प्रधानमन्त्रीका जिम्मेवारी पुरानै

नेपाली काँग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवा पाँचौँ पटक देशको ४२ औँ प्रधानमन्त्री बन्नुभएको छ । स्वाभाविकता, दायित्व र दबाबमाथि बाक्लै बहस–पैरवीहरू चल्दै गर्दा उहाँको सरकारले प्रतिनिधि सभाबाट सुविधाजनक विश्वासको मत प्राप्त गरेको छ । काँग्रेस नेपालमा दलीय परम्पराको प्राचीन र वर्तमान राजनीतिमा समेत संसद्को दोस्रो ठूलो पार्टी हो । मौजुदा प्रतिनिधि सभामा कसैको बहुमत नभएको अवस्थामा कुनै पनि दलले गठबन्धन सरकारको...

धर्मको बहसका दलिल र दरार

गणतान्त्रिक आन्दोलन तथा नयाँ संविधानका थुप्रै महìवपूर्ण उपलब्धिमध्ये धर्म निरपेक्षता पनि एक हो । यद्यपि केही राजनीतिक घटनालाई जोडेर अहिले धर्मनिरपेक्षता वा सापेक्षता भन्ने विषयको बहस पुनःबौरिदै गरेको देखिन्छ । पुरानो राजनीतिक दल नेपाली काँग्रेसको आगामी महाधिवेशनमा यसबारे बहस छेडिन सक्ने अनुमानहरू प्रशस्तै भएका छन् । पाँच वर्ष पहिलेको महाधिवेशनमा हिन्दु धर्मको सशक्त वकालत गर्ने सशाङ्क कोइराला, स्व. खुमबहादुर...

मेलम्ची मन्थनमा बिटुलिएको बौद्धिकता

गएको हप्ता सिन्धुपाल्चोक जिल्लालगायत देशका विभिन्न भागमा भीषण वर्षासहित बाढीपहिरोको प्रकोप आइप-यो । कोरोना कहालीसँग जुधिरहेको देशमाथि यो अर्को विपत्ति यति कठोर थियो कि सायदै त्यसबाट पीडा महसुस नहुने कोही थिएनन् । रौद्र रूपमा नदीले हेलम्बू बजारलाई बगर मात्र बनाएन कि बाढीको सम्भावनाको सूचना दिने रेडियोको कार्यालयसमेत बाढीको शिकार बन्यो । देशका अन्य भागमा पनि यस्ता दुर्घटना र विपत्तिको अवस्था आयो ।

निर्वाचनले निम्त्याउने सकारात्मकता

देश फेरि निर्वाचन उन्मुख हुँदैछ । केही दल यसको विरोध गर्दै पुनः संसद् (प्रतिनिध सभा) पुनस्र्थापना एवं नयाँ प्रधानमन्त्री नियुक्तिको मागसहित न्यायालयलाई गुहार माग्दैछन् । सर्वोच्च अदालतमा उक्त मुद्दा विचाराधीन छ । सरकारी कदमको विरोध पनि गर्ने अनि त्यसअनुसारका गतिविधिमा तदारूकतासाथ सहभागीसमेत हुने विरोधाभाषपूर्ण कुराहरूले केवल विरोधका लागि विरोध भइरहेको त छैन भन्ने आभाष हुन्छ ।

महामारी नियन्त्रणका नायक

कोरोना कहालीका कारण विश्व मानव समुदाय इतिहासको सबैभन्दा कहरपूर्ण अवस्था तथा शताब्दीकै उच्च असहजतामा रहन अभिशप्त बन्नुपरेको छ । आम नागरिकको अपार संयम तथा स्वअनुशासनले मात्र यसलाई परास्त गर्न सकिने कुरा चिकित्सा विज्ञान तथा अन्य अनुसन्धानहरूले स्पष्ट पार्दै आएका छन् । यद्यपि हामीकहाँ भने हरेक खराबीको दोष केवल सरकारलाई मात्र लगाउने गरी प्रचारप्रसार गर्ने प्रचलन निकै पुरानो तर स्थापित अभ्यास बन्दैछ । सरकारबाहेकका...

त्रास होइन आश भरौँ

अस्थिरता र विरूप विकृतिले राजनीतिलाई धावा बोल्दै गर्दा कोरोना कहरको दोस्रो लहर निकै घातक बन्दैछ । जनस्वास्थ्यका नियमित र मौजुदा संरचनालाई हायलकायल बनाएको देखिन्छ । सङ्क्रमण दर, प्रभाव तथा मृत्युदरले दैनिक नयाँ उचाइ लिंदैछन् । अघिल्लो हप्ता मात्रै भारतमा छिट्टै तेस्रो लहरसमेत आउन सक्ने प्रक्षेपण जनस्वास्थ्यविद्हरूले गरेबाट भविष्यमा पनि नयाँ सङ्कटहरूको सम्भावनालाई नकार्न सकिँदैन । त्यहाँ कोरोनाको झन् कडा स्वरूप...

धरहरा उठ्दा समाचार नउठेपछि

बेलाबेलामा प्रधानमन्त्री केपी ओलीका सार्वजनिक मन्तव्यबाट एक दुई वाक्य मात्र राखेर उहाँको विचारको सामुल आशय नै बङ्ग्याउने गरी समाचार सम्प्रेषणको गलत अभ्यास हावी हुने गरेको छ । आपूmलाई मात्र मूलधार मान्ने केही आमसञ्चार माध्यममा निकै निकृष्टतासाथ त्यस्तो हासीमजाक बनाउने गरिएको देखिन्छ । सरकार निर्माणको केही समय अन्तरालमा प्रधानमन्त्रीले सम्पादकहरूमाथि गर्नुभएको टिप्पणीलाई त्यसैगरी प्रस्तुत गरियो । उहाँको...

संविधान होइन, सोच बदलौँ

लामो अस्थिरतापछि तीन वर्षपहिले देशले सशक्त अनि बलियो सरकार पायो । सबल राष्ट्रनिर्माणमा द्रुत सकारात्मक गतिको आशा चुलियो । आमनागरिकको हितमा आकर्षित लोक कल्याणकारी राज्य निर्माणको अपेक्षामा लेखक डम्बर खतिवडाको पुस्तक ‘समाजवादको यात्रा’ले यस प्रसङ्गलाई राम्ररी उठान गरेको छ । अफसोस, सरकार निर्माणको सुरूवाती बेलादेखि नै अनेकन अशुभ तथा प्रायोजित व्यवधान प्रचुर रूपमा उदाए । यद्यपि रानीपोखरी, धरहरा, दरबार स्कुल,...

परिवर्तन गर्नुपर्ने सरकार कि संस्कार ?

प्रतिनिधि सभाको पुनस्र्थापनापछि राजनीतिक परिवृत्तमा नयाँ हिसाबका बहस तथा प्रतिबहसहरू चल्दैछन् । संविधानका भावना तथा मर्मको अन्तिम व्याख्या गर्ने अधिकार सर्वोच्च अदालतमा निहित रहेकाले निर्णयलाई सबैले शिरोपर गर्नुपर्छ । उक्त निर्णयले आम सर्वसाधारणलाई संविधानको अन्तरनिहित भावनाको जानकारीसमेत दिएको छ । विवादित विषयको न्यायिक निरूपण भए पनि अबको राजनीतिक कोर्ष भने त्यति सहज देखिँदैन । सायद यसको पहिलो धृष्टता...

ठूलालाई खोइ त प्रहार

अघिल्लो हप्ता अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको तीसौँ स्थापना दिवस मनाइयो । भव्य कार्यक्रमबीच राष्ट्रपति अनि प्रधानमन्त्री दुवैले भ्रष्टाचारको सघन नियन्त्रण तथा निर्मूलीकरणमा आयोगले निर्ममतापूर्वक काम गर्न सुझाउनुभयो । यहाँका हरेक क्षेत्र भ्रष्टाचारले ग्रसित र विकृत छन् । सार्वजनिक सेवाप्रवाह तथा सुशासनको मुख्य चुनौतीको रूपमा सरकारी मातहतका अधिकांश ठाउँमा भ्रष्टाचार स्थायी रोगजस्तै बनेको छ । सरकारी नोकरीमा...