वायु प्रदूषणको पेचिलो मुद्दा

प्रदूषणलाई वायुमण्डलमा प्राकृतिक वातावरणमा हानि पु-याउने क्षमता भएका प्रदूषकको अस्तित्व भनेर परिभाषित गरिएको छ । प्रदूषणका दुई सबैभन्दा देखिने प्रकारमा वायु प्रदूषण र जल प्रदूषण हुन् । तथापि धर्तीमा धेरै अतिरिक्त प्रदूषणका प्रकार छन् । अनुसन्धानका अनुसार विश्वका ९७ प्रतिशत सहरमा वायु प्रदूषणको स्तर विश्व स्वास्थ्य सङ्गठनको मापदण्डभन्दा बढी छ । डब्लुएचओको मापदण्डअनुसार हावामा पीएम २.५ को मात्रा प्रति घनमिटरमा...

ऊर्जाको भूराजनीति

विगत दुई वर्षदेखि कोभिड–१९ ले थिलथिलिएको विश्व अर्थव्यवस्था यतिखेर रुसले उसको छिमेकी युक्रेनमाथि दुई हप्तादेखि गर्दै आएको बर्बर आतङ्कको कालो बादलले मडारिएको छ । युद्धको विभिशिकाबाट आफूलाई बचाउन २० लाख युक्रेनीहरू छिमेकी देशमा शरण परेका छन् ।

देश विकासमा एमसीसी

हाम्रो देश नेपाल भौगोलिक हिसाबले हिमाल, पहाड, र तराईमा विभक्त छ । हिमशृङ्खलामा विश्वको सर्वोच्च शिखर सगरमाथा ८,८४८ मिटरदेखि तराईमा समुन्द्र सतहबाट सबैभन्दा नजिकको गल्छी ६० मिटरको झापाको कचनाकलनसम्मको भौगोलिक विषमता र विविधता पाइन्छ ।

जी–सेभेन, बीथ्रीडब्ल्यू र बीआरआई

विश्वका धनी भनेर चिनिने जी–सेभन (ग्रुप सात) देशका राष्ट्रप्रमुख ४७औँ शिखर सम्मेलनका लागि लन्डनबाट दक्षिण–पश्चिममा रहेको सुन्दर सामुद्रिक किनार कर्नवालमा जम्मा भए– जुन ११–१३ सम्म । तीन दिन भएको उक्त छलफलमा कोरोना भाइरसले आक्रान्त विश्वलाई कसरी छिट्टै खोप उपलब्ध गराउने, कोरोनाले अर्थतन्त्रमा पारेको गहिरो खाडलबाट कसरी विश्वलाई पूर्ववत् रूपमा फर्काउने, व्यापार, जलवायु, विकासशील दुनियाँलाई दिगो विकास र पुनःनिर्माण...

नदी र जीवन

पानी र सरसफाइको पहुँच जीवनको पूर्वसर्त र घोषणा गरिएको मानव अधिकार हो । त्यसैले पानी दिगो विकासका लागि अत्यन्त महìवपूर्ण मानिन्छ स्वास्थ्य र पोषणदेखि लैङ्गिक समानता र अर्थशास्त्रसम्म । आउँदा वर्षमा, हाम्रा पानी सम्बन्धित चुनौतीहरू अत्यन्त जरुरी हुनेछन् । जनसङ्ख्याको बढ्दो माग र द्रुत गतिमा विकास भइरहेको विश्वव्यापी अर्थतन्त्रले जलवायु परिवर्तनको प्रभावका साथ पानी र पानीको पहुँचको अभाव बढाउने छ । धेरै विशेषज्ञहरूको...

जलवायु परिवर्तनले निम्त्याउने दुर्भाग्य

जलवायु परिवर्तनले मानव जातिलाई प्रतिकूल असर पु¥याइरहेको छ । त्यसमा पनि यसबाट विकासोन्मुख मुलुकहरू बढी प्रभावित भएका पाइन्छ । जलवायु परिवर्तनको महŒवपूर्ण कारकका रूपमा रहेको हरित् गृह ग्यास विकासोन्मुख राष्ट्रले थोरैमात्र उत्सर्जन गर्छन् तर यसका कारण स्वास्थ्यमा पर्ने प्रभाव सबैभन्दा बढी तिनै मुलुकका मानिसले भोग्नुपरिरहेको छ । हरित् गृह ग्यास उत्सर्जनमा नेपालको भूमिका ०.०२७ प्रतिशतमात्र रहे पनि सन् २०१० को जलवायु...

हिमताल विस्फोटले निम्त्याउने दुर्भाग्य !

श्वव्यापी रूपमा देखिएको जलवायु परिवर्तनको असर नेपालमा पनि परिरहेकाले यसका खतरनाक सङ्केत देखापर्न थालेका छन् । नेपालले जलवायु परिवर्तनको खतरनाक असर निश्चित रूपमा सबैभन्दा पहिले हिमालयमा भोग्नुपर्ने चेतावनीलाई विश्व घटनाक्रमले पुष्टि गर्दै आएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय एकीकृत पर्वतीय विकास केन्द्र (इसिमोड) र संयुक्त राष्ट्रसङ्घीय विकास कार्यक्रम (यूएनडीपी)को संयुक्त अध्ययनले तीन देशका तीन हजार छ सय २४ वटा हिमताल...

अगाडि बढ्न प्रकृतिको पूजा

क्काइसौँ शताब्दीको तीव्रतर विकासको गतिमा दौडिरहेको विश्व अचानक कोभिड–१९ को कब्जामा नराम्ररी जकडियो । करोडौँ मान्छेहरू यो महारोगको शिकार भए भने लाखौँले अमूल्य जीवन गुमाए । विकासको महारथ गुडाउने नाममा प्रकृतिमाथिको ज्यादती खपिनसक्नु स्थितिमा पुगेको पूर्व सङ्केत हो, यो कोरोना कहर । धेरै लामो समयसम्म हामीले सामाजिक आर्थिक विकासलाई मात्र आफ्नो मूल ध्यय बनायौँ । प्रकृति, वातावरण र त्यसभित्र रहेको जैविक विविधतालाई...

कोभिड–१९ पछि साइकल लेन

साइकल यातायातका लागि एक सरल किफायती भरपर्दो सुरक्षा वातावरणका लागि सबैले प्रयोग गर्न सक्ने बहुआयामिक फाइदाको महŒवलाई सबैसामु पु¥याउने उद्देश्यले संयुक्त राष्ट्रसङ्घले सन् २०१८ बाट हरेक वर्ष जुन ३ का दिन अन्तर्राष्ट्रिय विश्व साइकल दिवस मनाउने परम्पराको थालनी गरेको छ । सहरवासीले आफ्नोवरिपरिको क्षेत्रमा आवतजावत गर्नका लागि कारको प्रयोग गर्नुको सट्टा साइकलको प्रयोग गर्नाले हरेक व्यक्तिले सयौँ लिटर पेट्रोलियमको...