विद्रुप राजनीतिमा दलीय साख

यतिखेर मौसमझैँ नेपाली राजनीति पनि ‘प्रि मनसुन’कै अवस्थामा छ । सुक्खायामको परिचायक ‘प्रि मनसुन’ मनोहारी नभएजस्तै चालु नेपाली राजनीति पनि उराठलाग्दो बनेको छ । मौसमविद्का अनुसार आउँदो जेठ १८ गतेसम्म ‘प्रि मनसुन’को अवधि रहनेछ । यसबीच हावाहुरी ज्यादै चल्ने, बादल गर्जने, चट्याङ पर्ने र आगलागी तथा डढेलोको प्रकोप तीव्र हुने प्रबल सम्भावना छ । नेपालको सम्भावित राजनीतिक यात्रा पनि झन्डै–झन्डै ‘प्रि मनसुन’को अवधिभरि छ्याङ्ग...

सुची कि सुकी ?

म्यानमार अहिले सबैको चासो र चिन्ताको विषय बनेको छ । गएको सोमबार सेनाले नेताहरूलाई नियन्त्रणमा लिई सत्ता कब्जा गरेपछि अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको ध्यान यता सोहोरिएको हो । सैन्य शासन (सन् १९६२–२०११) विरुद्ध लामो सङ्घर्षपश्चात् निर्वाचन भई बढेको राजनीतिक घटनाक्रम एक दशक नबित्दै अहिले फेरि सैन्य ‘कू’को सिकार भएको छ । यसबीच नेपाललगायत विभिन्न मुुलुकले म्यानमारमा लोकतान्त्रिक तथा संवैधानिक प्रक्रिया शीघ्र पुनःस्थापना...

आकर्षणको कसीमा गढी पर्यटन

पर्यटनका विभिन्न क्षेत्र छन्, अनेक आयाम उद्घाटित भइरहेका पनि छन् र यस दिशामा बिर्सनै नहुने एक अविस्मरणीय पाटो हो– गढी पर्यटन । गढी पर्यटन आन्तरिक पर्यटकका लागि मात्रै होइन, बाह्य पर्यटकका लागि पनि उत्तिकै महŒवपूर्ण छ । प्रकृतिमा रम्न चाहनेका लागि हिमाल, ताल, जैविक विविधता आदिको प्राचुर्य रहेझैँ ऐतिहासिक, पुराताŒिवक, सामरिक सम्पदा तथा प्राचीन मूल्य–मान्यता र कलाकौशलमा रम्न चाहने वा तिनको अध्ययन, अनुसन्धान गर्न मरिमेट्नेका...

नक्कलीदेखि सावधान

नक्कलीदेखि सावधान हुनुपर्नेमा शङ्कै छैन तर कुन सक्कली, कुन नक्कली ? पर्गेल्ने आमक्षमताको अभावमा जतासुकै विडम्बनामात्र देखिएको छ । नक्कलीको बिगबिगी कुनै एक ठाउँमा सीमित नरहनु समस्याको चरमोत्कर्ष हो । नक्कली बेसार, नक्कली मरमसला, नक्कली घिउतेल त उहिलेदेखि रहेकै हुन्, पछिल्ला दिनमा नक्कली दूध, नक्कली नौनी, नक्कली खुवा र नक्कली नैतसुतले डेरा जमाएका छन् । बट्टा सक्कली, माल नक्कली पनि रहेकै छन् । ‘अनलाइन’मार्फत बेचविखन...

अन्योलको कुहिरोमा आशाको घेरा

सर्वोच्च अदालतको फैसलाबाट भावी राजनीतिक दिशा र दशा प्रस्ट हुने भएकाले सबैको ध्यान यतिखेर त्यतै मोडिएको छ । सङ्घीय संसद्को प्रतिनिधिसभा विघटनविरुद्ध परेका रिटको सुनुवाइपछि तात्कालिक अन्योल अन्त्य हुनेछ । गत पुस ५ गते प्रतिनिधिसभा विघटनसँगै २०७८ वैशाख १७ र २७ गते दुई चरणमा निर्वाचन हुने घोषणा भएपछि यसका पक्ष र विपक्षमा दन्तबजान बढेका छन् । घोषित रूपमा दल टुक्रिएको नजनाइएको भए तापनि समूहगत भेला, कारबाही तथा नियुक्ति...

राजनीतिक उचाइ मापन

यसपालि फेरि नेपालको चर्चा दुनियाभरि भएको छ । संसारकै सर्वोच्च शिखर सगरमाथाको नयाँ उचाइको विषय अधिकांश सञ्चारमाध्यमका प्राथमिकतामा परे । समुद्री सतहबाट आठ हजार ८४८ मिटर अग्लो मानिँदै आएको सगरमाथाको कुल उचाइ अब झन्डै एक मिटर थपिई आठ हजार ८४८ दशमलव ८६ सेन्टिमिटर बनेको छ । नेपाल तथा चीनले गत मङ्गलबार संयुक्त रूपमा सगरमाथाको नयाँ उचाइ घोषणा गरेपछि विगतका अविश्वास तथा अड्कल पनि मेटिएका छन् । सगरमाथाको उचाइ मापनको...

अलङ्घ्य पहाड होइन भ्रष्टाचार

पश्चिमा विद्वान् चाल्र्स कैलेब कोल्टनका अनुसार ‘भ्रष्टाचार बरफको भकुन्डोजस्तै हो, एकचोटि पल्टिएपछि पल्टँदै बढ्ने गर्छ’ । ‘तलाउमा माछाले कति पानी खान्छ भन्ने थाहा पाउन कठिन भएजस्तै सरोकारी पदाधिकारीबाट कति भ्रष्टाचार हुन्छ भन्ने ठम्याउन गाह्रो हुने’ धारणा पूर्वीय विद्वान् चाणक्यले व्यक्त गरेका छन् । लामो समयदेखि भ्रष्टाचारविरुद्ध क्रियाशील अन्ना हजारेको दृष्टिकोण हो यो, ‘उही लुट, उही भ्रष्टाचार, उही उपद्रवता...

न भारत न चीन, केवल नेपालमुखी

नक्सा प्रकरणले अमिल्याएको नेपाल–भारत सम्बन्ध तत्कालै बिसेक हुने छाँट नदेखिए तापनि तारन्तारका भ्रमणले आशावादी हुन सघाएको छ । भारतीय स्थल सेनाध्यक्ष मनोज मुकुन्द नरवणे तथा त्यसपूर्व भारतीय बाह्य गुप्तचर संस्था ‘रअ’ (रिसर्च एन्ड एनालाइसिस विङ)का प्रमुख सामन्तकुमार गोयलको नेपाल भ्रमणपछि अहिले भारतीय विदेश सचिव हर्षवद्र्धन शृङ्गला नेपाल आउने चर्चा छ । नक्सा प्रकरणले दुवैतिर सकस बढाएकामा शङ्का छैन । नेपाल–भारतबीचको...

अविश्वासले बढाएको तरङ्ग

नेपालको राजनीतिक आकाशमा फेरि पृथक् तरङ्ग देखिएको छ । आपसी अविश्वास, शङ्का र अनमेलले अन्योल बढाइरहेको बेलामा तरङ्गिएको लहरले अज्ञात अनिश्चय उब्जाएको छ । मन, मुटु, मस्तिष्क र गति एउटै हुनुपर्ने उही दलकै नेता, कार्यकर्तामा समेत समदृष्टिको खडेरी लाग्दा जनमानस झन् उद्वेलित बनेको छ । भारतीय खुफिया एजेन्सी ‘रअ’ (रिसर्च एन्ड एनालाइसिस विङ) का प्रमुख सामन्तकुमार गोयलबाट यही कात्तिक पहिलो साता भएको नेपाल भ्रमण र अर्को साता...

बजार अनुगमनको सार्थकता

नेपालीको महान् राष्ट्रिय चाड दसैँ नजिकिएको छ । हरेक वर्षझैँ यसपालि पनि ठीक यही बेलामा कालोबजारी, कृत्रिम अभाव र मिसावटखोरका कर्तुत सार्वजनिक भइरहेका छन् । प्रश्न यहीँनिर उब्जन्छ, यतिखेर अनुचित लाभ उठाउन चाहनेहरू बढी सक्रिय हुने गरेकाले हो अथवा चाडबाडका बखत सरोकारी निकायको गति तीव्र हुनाले त्यस्ता अवाञ्छनीय गतिविधि देखापरेका हुन् ? दुवैका उत्तर चिन्तनीय छन् । चाडबाडमा खुदो पल्टने भएकाले अनुचित लाभ उठाउन चाहनेहरू...