दलहरूमा लोकतान्त्रिक अभ्यास

योवर्षको मङ्सिर महिना नेपालका राजनीतिक दलहरूको नेतृत्व चयनको महिना बनेको छ । सत्तारुढ नेपाली काँग्रेस र नेकपा माओवादी महाधिवेशन र राष्ट्रिय सम्मेलनमा जुटेका छन् । सबैलाई उछिनेर प्रतिपक्षी दल नेकपा एमालेले यसै साता महाधिवेशन गर्दैछ । अर्को प्रतिपक्षी दल राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी पनि महाधिवेशनको अन्तिम तयारीमा छ । अर्थात् काँग्रेसदेखि एमाले, माओवादी र राप्रपासमेत महाधिवेशनमा जुटेका छन् । संविधानको बाध्यात्मक...

असफल नेताको सम्भावित यात्रा

विक्रम संवत् २०७८ को तिहार सकिएको छ । मुलुकमा यमपञ्चक सुुरु भएसँगै नेकपा (एमाले)का प्रदेश सरकारलाई कसैले बचाउन सकेन । मुलुकमा दुईतिहाइको बहुमतको सरकारको नेतृत्व गर्नुभएका केपी शर्मा ओली प्रमुख रहेको दलको अब प्रदेशमा पनि सरकार रहेन । प्रधानमन्त्रीबाट बहिर्गमन हुने तयारीसँगै चुना लाग्दै गएका प्रदेश सरकारहरू तिहारको दिन सुरु हँुदै गर्दा देशभरबाट बिदा भए । तिहारमा हात लागेको यो अपसगुनका बीच एमाले कार्यकर्ता सम्भवतः...

‘अर्ली इलेक्सन’ बेमौसमको राग

मुलुकमा सत्ता पक्षका नेताहरूसमेत‘अर्ली इलेक्सन’ बारेको बहसमा रमाउन थालेका छन् । प्रमुख प्रतिपक्षी दलले यस्तो चाहना राख्नु धेरै अस्वाभाविक पनि होइन । सत्तारुढ नेपाली काँग्रेसका केही नेताले पार्टी महाधिवेशन लगत्तै प्रतिनिधि सभाको निर्वाचन गर्नुपर्ने पक्षमा आफूलाई उभ्याउँदै थिए । यस्तो चाहना राख्नेमा नेता रामचन्द्र पौडेलकै पक्ष थियो । सुदूरपश्चिमका बाढीपहिरो प्रभावित क्षेत्रको निरीक्षण गरेर शुुक्रबार काठमाडौँ...

सरकारको पूर्णतासँग जोडिएका प्रश्न

माधव नेपालको बहिर्गमन ओलीका लागि गोडामा बिझेको काँडा निकालेझैँ भएको थियो प्रतिनिधि सभा दोस्रो पटक केपी ओलीले मध्यरातमा विघटन गर्नुभएपछि पाँच दलीय गठबन्धनको सडक र संवाद आन्दोलन चलिरहेको थियो । बीआईसीसीमा पाँच दलका नेताहरू नागरिकका कुरा सुन्न र त्यसको प्रत्युत्तर दिनेक्रममा थिए । त्यसक्रममा पत्रकार र कानुन व्यवसायीहरूलाई एकै दिन बोलाइएको थियो । पाँच दलका नेताहरूको स्वभाव र चरित्रका बारेमा चर्को आलोचना गर्नेहरूमा...

एकता महाधिवेशनमा एमाले

प्रतिपक्षी नेपाल कम्युनिस्ट पार्टी एमाले अब महाधिवेशनको तयारीमा लागेको छ । पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले यो महाधिवेशन एकताबद्ध र मर्यादित रूपमा सम्पन्न गर्नुपर्ने बताउनुभएको छ । ओलीको यो एकताबद्धको सन्देश पार्टीबाट अझै अरू फुटेर नजाऊन भन्ने नै हुनुपर्छ । एमालेलाई एकताबद्ध राख्नका लागि एक समय केही युवा लागेकै हुन् । उनीहरू १० बुँदे सहमतिका आधारमा पार्टीलाई एकताबद्ध राख्न सकिन्छ भन्ने विश्वासमा थिए । अध्यक्ष...

संसदीय व्यवस्थामा प्रतिपक्षको भूमिका

नेपालका नागरिक मुलुकमा सशक्त प्रतिपक्ष नभएकोमा चिन्तित थिए । मुलुकमा दुई तिहाइको सरकार थियो । स्वाभाविक रूपमा प्रतिपक्षीको सङ्ख्या एक तिहाइभन्दा कम थियो । प्रमुख प्रतिपक्ष नेपाली काँग्रेस एक्लैका एक चौथाइ सांसद पनि थिएनन् । तथापि काँग्रेसले प्रतिपक्षको भूमिका मात्र निर्वाह गरेन, सरकारको राम्रो काममा समर्थन पनि ग-यो । नागरिकका मुद्दामा आवाज उठायो । निर्मला हत्याकाण्डका दोषीलाई सजाय दिलाउन काँग्रेस सांसदले संसद्मा...

सुनिश्चित बाटोमा काँग्रेस महाधिवेशन

नेपाली काँग्रेसको महाधिवेशन समयमा हुन नदिने र आफ्नो रणनीतिअनुसार पार्टी चलाउने खेलमा आन्तरिक रूपमा लाग्नेहरू असफल भएका छन् । महाधिवेशनका सन्दर्भमा बाधा विरोधमा उत्रेकाहरू पनि अब महाधिवेशनको तयारीमा जुट्न लागेका छन् । यसले महाधिवेशन नभएर फेरि सर्ने हो कि भन्ने आशङ्का समाप्त गरेको छ । सक्रिय सदस्यको विवाद अन्त्य भइसकेपछि पार्टी कार्यालयमा जिल्ला सभापतिहरूको धर्ना र अनशनको अभिनय प्रारम्भ भएको थियो । अब यो मञ्चनको...

राजनीतिक संस्कारमा चरित्र

सत्ता छाड्नु भनेको आफूलाई जन्म दिने बाबुआमाको मृत्युभन्दा पीडादायक हुने रहेछ । पछिल्लो समय सत्ताबाट बाहिर आएपछिका नेताहरूका अभिव्यक्तिले यो आभाष गराएको छ । प्रधानमन्त्रीबाट बाहिरिनुभएका केपी शर्मा ओलीले कति इमानको राजनीति गर्नुभयो र दुईतिहाइ नजिकको बहुमत के कारणले गुम्यो ? यसको विश्लेषण हरेक कोण र हरेक खालका मानिसबाट भइसकेको छ । तर सरकार गठनसम्बन्धी संविधानका हरेक धारा मेरा लागि लेखिएका हुन् र अर्को व्यक्तिलाई...

आलोचनालाई अवसरका रूपमा लिने चुनौती

स्वास्थ्य राज्यमन्त्रीमा उमेश श्रेष्ठको नियुक्तिको प्रसङ्गमा प्रशंसाका शब्द कम र आलोचनामा हजारौँ शब्द खर्चिए । डराइ डराइ प्रशंसा गर्नेहरू पनि ती आलोचकका प्रहारबाट बचेनन् । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवा स्वयंलाई पार्टी र गठबन्धनका नेताहरू समेतले घेराबन्दी गरे र प्रधानमन्त्रीले भन्नुभयो– “अब त्यस्तो गल्ती दोहोरिदैन ।” के प्रधानमन्त्रीले गल्ती नै गर्नुभएको हो ? नेपाली काँग्रेसका आन्तरिक सल्लाहमा कमजोरी...

‘कोर्स करेक्सन’ गरेको राजनीति

राष्ट्रिय राजनीतिले कोल्टे फेरेको छ । पछिल्लो समयमा आइपुग्दा यो कुनै अनपेक्षित घटना थिएन । सत्तारुढ पार्टीमा बढ्दै गएको बिग्रहले यो स्थिति अवश्यम्भावी थियो । कालान्तरका लागि दुईतिहाई बहुमतको सरकार कसरी पतन हुन सक्दोरहेछ भन्ने कुराको यो एउटा ऐतिहासिक घटना बनेको छ । यस घटनामा नायक र खलनायक को हुन् ? नेपाली राजनीतिक समाजले प्रष्टसँग नियालेको छ । एकपछि अर्को घटना सबैका आँखासामु छर्लङ्ग छन् । यद्यपि, आफूले गरेको...