सहरी समाजमा ‘लिभिङ टुगेदर’

विवाह नै नगरी अन्तरङ्ग सम्बन्धसहित एकै ठाउँमा मिलिजुली बस्ने ‘लिभिङ टुगेदर’को प्रचलन सहरी जीवनमा बढिरहेछ । यसले समाजको यौनाचारप्रतिको धारणामा आएको ठूलो परिवर्तनतर्फ सङ्केत गर्छ । पश्चिमा समाजमा यो प्रचलन सीमान्त हुँदै अहिले सर्वस्वीकार्य र सामान्य भएको छ । दुवैथरीले कालान्तरमा पति–पत्नी भएर जीवनयापन गर्ने उद्देश्यका साथ थालनी गरिने ‘लिभिङ टुगेदर’ सम्बन्धले विवाहकर्मको महìवलाई निरन्तर चुनौती दिइरहेको छ ।...

ज्येष्ठ नागरिकको जीवन (सम्पादकीय)

आज अन्तर्राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवस मनाइँदैछ । सन् १९९० डिसेम्बर १४ मा संयुक्त राष्ट्रसङ्घको महासभाले प्रत्येक वर्ष अन्तर्राष्ट्रिय ज्येष्ठ नागरिक दिवस मनाउने प्रस्ताव पारित गरेपछि हरेक वर्ष अक्टोबर १ लाई अन्तर्राष्ट्रिय तहमै ज्येष्ठ नागरिक दिवस मनाइँदै आएको हो । नेपालमा पनि यो दिवस मनाइन्छ । यो दिन ज्येष्ठ नागरिकले परिवार, समाज र राष्ट्रलाई दिइएको योगदान, उहाँहरूको अनुभव र क्षमताको कदर तथा सम्मान गर्दै उहाँहरूको...

अफगान सङ्कटको सम्भाव्य समाधान

संयुक्त राज्य अमेरिकाले अफगानिस्तान छोडेको झण्डै दुई महिना भयो । बीस वर्ष लामो अमेरिकी सैनिक तैनाथीको अन्त्य गर्न पाएकोमा राष्ट्रपति जो बाइडेन प्रसन्न पनि देखिएका हुन् । उनको प्रशासनले समय–तालिका बनाएरै अमेरिकी सैनिकहरूलाई स्वदेश फर्काएको हो । तर फिर्ती हवाई उडानहरूका अन्तिम दिनहरू सहज भएनन् । राजधानी काबुल अस्तव्यस्त भयो; विमानस्थलमा भएका हिंसात्मक घटनाहरूमा १८० भन्दा बढी मानिसको ज्यान गयो जसमध्ये एक दर्जन...

अबको शैक्षिक क्रान्ति

शैक्षिक जागरण बिना नागरिक समाजको उत्थान सम्भव छैन । समग्र शैक्षिक क्षेत्रको विकासले मात्र आमनागरिकको चेतनाको स्तर बढ््छ । यसका लागि आधुनिक सूचना प्रविधिको अधिकतम उपयोग गरेर मात्र मुलुकका सबै क्षेत्रमा द्रूत विकास सम्भव हुन्छ । शैक्षिक क्षेत्रमा देखिएका विभेद मेटाउन पनि अब राज्यले नीति निर्माण तहबाटै सोच्नुपर्ने बेला आइसकेको छ । समयको माग र वर्तमान परिस्थितिका कारण पनि आधुनिक सञ्चार प्रविधिको अधिकतम उपयोग अपरिहार्य...

नागरिक एकीकरण नै राष्ट्रनिर्माण

राष्ट्रनिर्माणको सन्दर्भ उठ्दा विद्वान् पौल जेम्सको भनाइसँग सहमति जनाउन सकिन्छ । पौलले राष्ट्रनिर्माणलाई राष्ट्रको संरचना वा गठन भन्नुभएको छ । उहाँका अनुसार बृहत् प्रक्रियाका माध्यमबाट राष्ट्र बन्छ । राष्ट्रनिर्माणको लक्ष्य जनताको एकीकरण हो । यसबाट अगाडिका दिनमा राज्यले राजनीतिक रूपमा स्थायित्व र सक्षमता प्राप्त गर्छ ।