घाम–जून

‘घाम, जून र सत्य धेरैबेर लुकाउन सकिँदैन ।’ चिनियाँ दार्शनिक कन्फ्युसियस (ईपू ४७९–४७९) को यो कथनले घाम, जून र सत्यको गहन सत्यता उद्घाटन गरेको छ । एकातिर विज्ञान र अर्कातिर अध्यात्मसँग जोडिएका सर्वकालीन र सर्वव्यापक प्राकृतिक तìव घाम–जूनको महिमा अपरम्पार छ । हाम्रा लोकविश्वास र लोकवाङ्मयका तमाम आयामसँग घाम–जून जोडिएका छन् ।

आयकर कानुनको सँगालो

कानुनी पेसा अँगालेर बटुलेको अनुभवलाई अधिवक्ता शरदप्रसाद कोइरालाले पुस्तकका रूपमा सार्वजनिक गर्नुभएको छ । ‘आयकर कानुन’ नाम दिएर उक्त पुस्तक सार्वजनिक भएको हो । आयकर कानुनमा चासो राख्ने सबैका लागि पुस्तक उपयोगी हुने देखिन्छ । पुस्तकमा शुभकामना मन्तव्य दिनु हुँदै सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीश अनिलकुमार सिन्हाले कानुनमा भएका प्रावधानहरूको सैद्धान्तिक आधार एवं व्यावहारिक प्रयोगलाई सरल रूपमा बुझ्न पुस्तक सहयोगी...

राष्ट्रकै कवि

कति वर्ष बाँचियो भने मान्छेले आफ्ना इच्छा पूरा गर्न सक्छन् ? उत्तर नभएको प्रश्न उब्जिरहन्छ मभित्र । गर्नेले त थोरै उमेरमा पनि धेरै गरेका छन् । नगर्नेका लागि जति उमेर बाँचे पनि नित्यकर्मबाहेक केही गर्न सकेका छैनन् । समय जसरी अमूर्त छ, त्यसरी नै आयु पनि अमूर्त नै छ । कविजी अर्थात् राष्ट्रकविको हकमा भने आयुको सार्थकताको उदाहरण । तर, अभाव पनि । चौँतीस दिनमात्र बाँकी थियो, एक सय एक वर्ष पुग्नका लागि । त्यसपछिको समय आफ्नो बन्न...

आँसुले भरिएको चिठी

सदाझैँ त्यस दिन पनि पूर्वबाट लाली छर्दै सूर्यदेव धर्तीमा झुल्कने सुरसार गर्दै थिए । चराचुरुङ्गी चिरबिर–चिरबिर गर्दै रूखबिरुवाका डालीमा यताउति गर्दै थिए । बिस्तारै­­­­­­­–बिस्तारै सूर्यका सप्तरङ्गी किरण रमेशको घरका झ्याल–ढोकाका छिद्राबाट तँछाड–मछाड गर्दै कोठा­–कोठाका भित्तामा ठोक्किँदै थिए । प्रायः बिहान अबेरसम्म ओछ्यानमै घुरिरह

खोइ खर्पन ?

नेवार समुदायमा सामान बोक्न प्रयोग गरिने ‘खर्पन’ लोप हुने अवस्थामा पुगेको छ । जन्मदेखि मरणसम्मका काम र तरकारी व्यापारदेखि बिरामी बोक्नसम्म खर्पन प्रयोग गरिन्थ्यो । बढ्दो सहरीकरण, ढुवानीका अन्य साधनको उपलब्धता र बजार संस्कृतिमा आएको परिवर्तनले खर्पनको प्रयोग निकै कम भइरहेको छ । युवापुस्तामा मोह घटे पनि बूढापाका भने अझै खर्पनमा तरकारी बेच्दै हिँड्छन् । भक्तपुर लोकन्थलीका हरिभक्त द्वारेले भन्नुभयो, ‘सामान बोक्नुपरे...