भोकमरी अन्त्यका लागि स्वस्थ विरुवा

हामीले लिने हावा र खानेकुराको स्रोत बोटबिरुवा हुन् । बालीबिरुवा पृथ्वीमा सबै जीवनको स्रोत पनि हुन् । यद्यपि बिरुवाहरूलाई स्वस्थ कसरी राख्ने भन्ने कुरा हामीले प्रायः बेवास्ता गरिरहेका हुन्छौँ । बिरुवा स्वस्थ नहुनु भनेको उत्पादनमा ह्रास हुनु हो भने भविष्यमा विनाशकारी परिणामहरू जस्तै भोकमरी र गरिबीजस्ता महामारीहरूको सामना गर्नु हो । ग्रामीण भेगमा बसोवास गर्ने आर्थिक रूपमा विपन्न समुदायहरूको आय र जीविकोपार्जनको...

प्रकोप व्यवस्थापनमा समग्र पद्धति (सम्पादकीय)

असारको तेस्रो हप्तादेखिको मनसुनी वर्षाले मुलुकका विभिन्न स्थानमा बाढी, पहिरो, डुबान, चट्याङले जनधनको क्षति भएको छ । यो समयमान हुने यस्ता विपद् हरेक वर्ष दोहोरिने गर्छन् । वर्षाले म्याग्दी, सिन्धुपाल्चोक, पर्वत, पाल्पा, कास्की, रुकुम, जाजरकोट, बझाङ, तनहुँलगायतका जिल्लामा मानवीय तथा भौतिक संरचनामा व्यापक क्षति गरेको छ । नेपालमा मनसुन सक्रिय गराउने मनसुनी न्यूनचापीय रेखा तराई–मधेस क्षेत्र नजिक रहेकाले अझै तीन चार...

मुर्झाएको नेपालीपनको पुनरुत्थान

राणाशासनको अन्त्यपछिको सात दशकसम्म नेपाली राजनीति अस्थिरताको भुमरीमा मडारिन बाध्य छ । अस्थिरताको एक प्रमुख कारण नेताको व्यक्तिगत महŒवाकाङ्क्षा र बाह्य तत्वको दबाब मुख्य देखिन्छ । सुगौली सन्धिले नेपालको एकतिहाइ जमिन मात्र गुमेन कि नेपाली मुटुमा गाडिएको (घाँटी चुरेको र सुगौली सन्धि नेपालका यी मुटुका किला हुन­् – महानन्द सापकोटा) किलाले नेपाली मुटुमा भन्दा दिमागको कुनै मुख्य भागमा बढी आहत ग¥यो । जसको कारण दक्षिणका...

मौद्रिक नीतिप्रति बढेको भरोसा

नेपाल राष्ट्र बैङ्कले नयाँ आर्थिक वर्ष २०७७÷७८ को मौद्रिक नीतिको अन्तिम तयारी गरिरहेको छ । यसपटकको मौद्रिक नीतिप्रति अर्थतन्त्रका सबैजसो आयामले ठूलो आशा राखेका छन् । कोरोना भाइरस (कोभिड १९)ले अर्थतन्त्र थिलथिलो भएको छ । बेरोजगारी ह्वात्तै बढको छ । उद्यमव्यवसाय ठप्प छ । बैङ्कमा तरलता थुप्रिएको छ तर लगानी छैन । यस्ता धेरै कारणले सबै क्षेत्रको स्वाभाविक आशा मौद्रिक नीतिप्रति छ । सरकारले सात प्रतिशतको आर्थिक वृद्धिको...

भानुभक्तीय योगदानको सान्दर्भिकता

भाषा विचार आचारप्रदानको सशक्त माध्यम मात्र होइन । यो संस्कृतिको संवाहक पनि हो । यसैले आदिकवि भानुभक्त आचार्यको भाषा साहित्यप्रतिको ऐतिहासिक योगदानको सामयिकता र सान्दर्भिकता अझै विद्यमान देखिन्छ । उनले गरेको योगदानलाई सिर्जनात्मक रूपमा ग्रहण गर्ने हो भने अहिले देखापरेका भाषिक विवाद र समस्या समाधान गर्ने दृष्टिचेत प्राप्त गर्न सकिन्छ । बर्सेनि भानुको भूमिका र योगदानलाई पुनःपठन, वाचन र पुनरुक्ति मात्र नगरी...